Θ.ΒοήθειαςΘ.Βοήθειας   ΑναζήτησηΑναζήτηση   Εγγεγραμμένα μέληΕγγεγραμμένα μέλη   Ομάδες ΧρηστώνΟμάδες Χρηστών  ΕγγραφήΕγγραφή  ΠροφίλΠροφίλ 
Συνδεθείτε, για να ελέγξετε την αλληλογραφία σαςΣυνδεθείτε, για να ελέγξετε την αλληλογραφία σας   ΣύνδεσηΣύνδεση 

ΚΡΑΤΟΣ ΔΙΚΑΙΟΥ

 
Δημοσίευση νέας  Θ.Ενότητας   Απάντηση στη Θ.Ενότητα    www.filosofia.gr Αρχική σελίδα -> Ελεύθερες Απόψεις
Επισκόπηση προηγούμενης Θ.Ενότητας :: Επισκόπηση επόμενης Θ.Ενότητας  
Συγγραφέας Μήνυμα
KOSTAS GIAVASOGLOU
Πρύτανης


Εγγραφή: 19 Ιούν 2011
Δημοσιεύσεις: 186

ΔημοσίευσηΔημοσιεύθηκε: Παρ Σεπ 02, 2016 10:39 am    Θέμα δημοσίευσης: ΚΡΑΤΟΣ ΔΙΚΑΙΟΥ Απάντηση με Συμπερίληψη

ΚΡΑΤΟΣ ΔΙΚΑΙΟΥ

Όταν ο Σωκράτης ήταν στη φυλακή περιμένοντας την εκτέλεσή του, του εγένετο πρόταση από τους μαθητές του να δραπετεύσει και με τον τρόπο αυτό να σωθεί από μια άδικη καταδίκη.
Ο Σωκράτης απάντησε: << Από τι στιγμή που δραπετεύουμε από δω έστω ότι έρχονται να μας συναντήσουν οι νόμοι της πολιτείας και λένε: Σωκράτη δεν σκέπτεσαι ίσως ότι με αυτή τη φυγή καταργείς εμάς και την Πολιτεία εφόσον εξαρτάται από εσένα, ή νομίζεις ότι είναι δυνατόν να σταθεί όρθια μια Πολιτεία και να μη ανατραπεί όταν οι αποφάσεις των δικαστηρίων της δεν έχουν κανένα κύρος, αλλά ματαιώνονται και ποδοπατούνται από τους πολίτες;
Ο Νόμοι λένε: Σωκράτη, αυτή ήταν η συμφωνία που κάναμε μεταξύ μας, ή μήπως δεν συμφωνήσαμε να μένεις πιστός στις αποφάσεις που εκδίδουν τα δικαστήρια οποιεσδήποτε και αν είναι αυτές;
Από μητέρα και πατέρα και από όλους τους προγόνους, το πολυτιμότερο είναι η πατρίδα. Είναι κάτι το πιο σεβαστό και πιο ιερό και σε ανώτερη θέση από οτιδήποτε άλλο. Εάν αυτό που μας διατάσσει δεν μας φαίνεται δίκαιο, θα πρέπει να της δείξουμε το ορθό μέσα από τις διαδικασίες που προβλέπονται από τον νόμο.
Ο Σωκράτης καταδικάστηκε από μια δημοκρατική πλειοψηφία γιατί ασκούσε κριτική στη δημοκρατία και την αρχή της πλειοψηφίας.
Αυτό οδηγεί στο εξής ερώτημα:
Αυτός (αυτοί που αποφασίζουν) μπορεί να αποφασίζει ότι θέλει ή υπάρχουν όρια σε αυτό; Στο τι μπορεί να αποφασίζει;
Πως περιορίζεται η δύναμη της πλειοψηφίας χάριν προστασίας των ατομικών δικαιωμάτων;
Με το κράτος δικαίου.
Τι σημαίνει κράτος δικαίου;
Σημαίνει ότι κυρίαρχος είναι ο νόμος και όχι ο άνθρωπος. Κράτος δικαίου έχουμε για παράδειγμα όταν η ερμηνεία των νόμων δεν επαφίεται στη διακριτική ευχέρεια των δικαστών και η εφαρμογή των νόμων δεν επαφίεται στη διακριτική ευχέρεια της διοίκησης (εκτελεστική εξουσία) αλλά βασίζεται σε σαφείς και προκαθορισμένους από πριν νομικούς κανόνες.
Τούτο σημαίνει ότι ο νόμος ευρίσκεται υπεράνω της ανωτάτης αρχής.
Πως επιτυγχάνεται αυτό;
1.Με την αρχή της διακρίσεως των εξουσιών. Νομοθετική εκτελεστική δικαστική.
2.Με την ύπαρξη συντάγματος το οποίο κατοχυρώνει ένα πλαίσιο ατομικών δικαιωμάτων, όπως για παράδειγμα η ιδιοκτησία και προστατεύει το άτομο περιορίζοντας για παράδειγμα την ισχύ της εκτελεστικής εξουσίας. Κατ’ αυτόν τον τρόπο οι πράξεις της κρατικής διοίκησης ή οποιουδήποτε διαθέτει πολιτική εξουσία ή άλλης μορφής πολιτική ή οικονομική ισχύ ελέγχονται από ανεξάρτητες δικαστικές αρχές.
Η Βουλή περνά νόμους οι οποίοι ψηφίζονται από την κυβερνητική πλειοψηφία.
Η προστασία της ελευθερίας είναι ο συνεκτικός ιστός του Κράτους Δικαίου και της Συνταγματικής Δικαιοσύνης.

Η κεντρική ιδέα που διατρέχει το κράτος δικαίου είναι η προστασία των ατομικών δικαιωμάτων και ελευθεριών απέναντι στην αυθαιρεσία της κρατικής εξουσίας.

Ως θεμελιώδης θεσμός που εγγυάται την τήρηση του Συντάγματος και δι’ αυτού την προστασία των συνταγματικών ελευθεριών θα πρέπει κατά πρώτο λόγο να αντιμετωπισθεί η δικαιοδοτική έρευνα της συνταγματικότητας των νόμων.
Τα δικαστήρια στο πλαίσιο της δικαιοδοσίας τους είναι υποχρεωμένα να εξετάζουν την συνταγματικότητα των νόμων.
Οι νόμοι αυτοί είναι δυνατόν να θίγουν ατομικά δικαιώματα ή κοινωνικά δικαιώματα.
Τα δικαστήρια είναι υποχρεωμένα να μη εφαρμόζουν τους νόμους αυτούς.
Το κράτος δικαίου έχει ως σκοπό να υπερασπίζει τα ατομικά δικαιώματα απέναντι στην δύναμη της πλειοψηφίας η οποία μπορεί να λειτουργεί και δικτατορικά. Η δύναμη της πλειοψηφίας καταδίκασε τον Σωκράτη.
Η γνώμη που δημιουργείται στους πολλούς περί του πρακτέου είναι δυνατόν να υπακούει σε δημαγωγούς. Την εποχή του Σωκράτη ήταν οι σοφιστές τους οποίους κατέκρινε. Άρα λοιπόν η γνώμη των πολλών δεν πρέπει να θεωρείται ως δίκαιο. Παράγει όμως δίκαιο βάσει της αρχής της πλειοψηφίας. Το δημοκρατικό σύστημα βασίζεται στην αρχή της πλειοψηφίας, τι γίνεται όμως με τα δικαιώματα της μειοψηφίας ; εδώ αναλαμβάνει το κράτος δικαίου να τα προστατεύσει θέτοντας περιορισμούς στην εξουσία της πλειοψηφίας. Οι νόμοι που ψηφίζονται από την Βουλή με βάσει της αρχή του πλειοψηφικού συστήματος είναι δυνατόν να αντίκεινται στο σύνταγμα που είναι νόμος αυξημένης τυπικής ισχύος, είναι ο Υπέρτατος Νόμος του Κράτους.
Όποιος λοιπόν θίγεται, αλλά και αυτεπαγγέλτως τα δικαστήρια κατά την εξέταση των αστικών και ποινικών υποθέσεων εξετάζουν την συνταγματικότητα των νόμων και είναι υποχρεωμένα να μη εφαρμόζουν νόμους αντισυνταγματικούς.
Ο συνταγματολόγος Σαρίπολος γράφει: << Η υπό των δικαστηρίων εξέταση της συνταγματικότητας των νόμων και η υπ’ αυτών μη εφαρμογή νόμου αντισυνταγματικού αποτελεί σπουδαιοτάτην εγγύησιν καθ’ όσον αφορά εις την τήρησιν των συνταγματικών διατάξεων, ιδίως των υπό του συντάγματος καθιερωμένων ατομικών ελευθεριών και την ασφαλέστατη προστασία των δικαιωμάτων της μειοψηφίας>>.
O συνταγματολόγος Μανιτάκης Αντώνιος στο έργο του <<Κράτος Δικαίου Τόμος ΙΙ λέγει:
<<Τα νομιμοποιητικά θεμέλια του Δικαστικού Ελέγχου της συνταγματικότητας των νόμων.
Ο δικαστικός έλεγχος της συνταγματικότητας των νόμων θεωρείται ο κορυφαίος θεσμός του Κράτους Δικαίου, ο θεσμός που κατ’ εξοχήν διασφαλίζει τη δικαιοκρατική οργάνωση της πολιτείας.
Η πιο δραστική και ολοκληρωμένη μορφή δικαστικής προστασίας της ελευθερία των ατόμων από αυθαίρετες επεμβάσεις της κρατικής εξουσίας και κυρίως της νομοθετικής αποτελεί ο δικαιοδοτικός έλεγχος της συνταγματικότητας των νόμων που μπορεί να είναι είτε δικαστικός και να ασκείται από τα δικαστήρια κατά την ενάσκηση του δικαιοδοτικού τους έργου, όπως συμβαίνει στην Ελλάδα και στις ΗΠΑ είτε λειτουργικά μόνο δικαστικός, δηλαδή ουσιαστικά δικαιοδοτικά και να ασκείται από ειδικά επιφορτισμένα με αυτό το καθήκον αρχές όπως είναι τα συνταγματικά δικαστήρια.
Κράτος δικαίου δηλώνει ένα σύστημα ιεραρχικά διαρθρωμένων κανόνων δικαίου. >>
Ποία η ισχύς του Συντάγματος στο νομοθετικό οικοδόμημα;
Είναι ο υπέρτατος τυπικός νόμος και υπερέχει όλων των άλλων νόμων.
Τι σημαίνει αυτό;
Συμμόρφωση σε αυτό όλων των αποφάσεων των τριών συντεταγμένων εξουσιών και των κρατικών οργάνων, είτε προέρχονται από την εκτελεστική εξουσία, είτε από τη νομοθετική εξουσία όπως της Βουλή.
Σαριπολος <<Πραγματεία του Συνταγματικού Δικαίου>>
Καθ΄ημάς όμως η κυριαρχία του έθνους καλώς εννοουμένη, δεν σημαίνει ότι το έθνος είναι κύριον να πράττει εναντίον του ορθού λόγου και του δικαίου, τουναντίον μάλιστα δηλοί ότι η μέγιστη αύτη της κοινωνίας εξουσία είναι υπόχρεος πάντοτε τον μεν ορθό λόγον έχουσα οδηγόν, βάσιν δε το δίκαιον.
Το δίκαιον άρα εστι το όντως κυριαρχούν εν τη κοινωνία ως ο ορθός λόγος κυριαρχεί.
Ποίος ο Κυριάρχος;
Ο Λόγος και η Δικαιοσύνη επάνω στην πολιτική κυριαρχία.
Μανιτάκης Κράτος Δικαίου Τομος ΙΙ
<< Το αίτημα της δικαιοδοτικής κύρωσης της υπεροχής του Συντάγματος και των παραβιάσεων της νομιμότητας>>.
Ο δικαστικός έλεγχος της συνταγματικότητας των νόμων θεωρείται ως ο κορυφαίος θεσμός του Κράτους Δικαίου.
Είπαμε προηγουμένως ότι το Σύνταγμα είναι ο υπέρτατος τυπικός νόμος και όλοι οι νόμοι της νομοθετικής εξουσίας και οι αποφάσεις της εκτελεστικής εξουσίας πρέπει να υπακούνε σε αυτόν.
Πως διασφαλίζεται αυτό;
Με τον έλεγχο της συνταγματικότητας από τα δικαστήρια.
Τι ελέγχεται;
Υπερβάσεις και προσβολές κατά του δικαίου και των συνταγματικά κατοχυρωμένων δικαιωμάτων της νομοθετικής και της εκτελεστικής εξουσίας που ελέγχεται πολιτικά από το εκάστοτε κυβερνών κόμμα που θίγουν τα ατομικά δικαιώματα και τις ελευθερίες .
Όπως λέει ο Μανιτάκης στο έργο του <<Κράτος Δικαίου Τόμος ΙΙ>>
Με τον έλεγχο της συνταγματικότητας αναγνωρίζεται έμπρακτα δηλαδή διαδικαστικά η υπεροχή ή η αυξημένη τυπική δύναμη του Συντάγματος απέναντι στους νόμους και σε κάθε απόφαση των Συντεταγμένων Εξουσιών.
Τι μορφή έχει η δικαστική αυτή προστασία;
Εστιάζει σε δύο πυλώνες: 1. Δυνατότητα προσβολής για παράβαση του νόμου ή του συντάγματος πράξεων των διοικητικών αρχών με σκοπό την ακύρωσή τους.2. Δυνατότητα επίκλησης ενώπιον των δικαστηρίων ή και ενώπιον των διοικητικών αρχών της αντισυνταγματικότητας διάταξης νόμου με αίτημα τη μη εφαρμογή αυτής εφόσον αντίκειται στο σύνταγμα.
Ας δούμε τη φιλελεύθερη άποψη για το κράτος δικαίου
Ορίζεται ως το κράτος που η πολιτική κυριαρχία και ειδικότερα η οργάνωση και η δράση της κρατικής εξουσίας ορίζεται και περιορίζεται από κανόνες δικαίου, με πρώτους και καλύτερους τους κανόνες του συντάγματος.
Ποίος ο μέγιστος θεσμός του κράτους δικαίου.
Η Ελευθερία. Η προστασία της ελευθερίας είναι ο συνεκτικός ιστός τους κράτους δικαίου και της συνταγματικής δικαιοσύνης.
Εφόσον λοιπόν ο σκοπός του κράτους δικαίου είναι η προστασία της ελευθερίας η οποία αναγνωρίζεται ως υπέρτατο αγαθό, τότε τα ατομικά δικαιώματα ευρίσκονται υπό την ομπρέλα προστασίας αυτού.
Ας δούμε τι λέει ο Σαρίπολος
<<Η υπό των δικαστηρίων εξέταση της συνταγματικότητας των νόμων και η υπ΄αυτών μη εφαρμογή νόμου αντισυνταγματικού, αποτελεί την σπουδαιοτάτην εγγύησιν καθ΄όσον αφορά εις την τήρησιν των συνταγματικών διατάξεων, ιδίως των υπό του συντάγματος καθιερωμένων ατομικών ελευθεριών και την ασφαλέστατη προστασία των δικαιωμάτων των μειοψηφιών. >>
Έχουμε λοιπόν εδώ σύγκρουση Ελευθερία και Κυριαρχίας. Σκοπός είναι οι δύο αυτές υπέρτατες αρχές να συνυπάρξουν και να αλληλοσυμπληρώνονται. Η κυριαρχία της πλειοψηφίας έρχεται σε σύγκρουση με τα δικαιώματα της μειοψηφίας, πρέπει να αναζητηθεί μια νέα συνταγματική ισορροπία μεταξύ νόμου και ελευθερίας. Βλέπουμε λοιπόν εδώ ότι η Ελευθερία ως υπέρτατο αγαθό προστατεύεται από τη συνταγματική δικαιοσύνη από την αυθαιρεσία των νόμων.
Συνταγματική ισορροπία μεταξύ νόμου και ελευθερίας.
Έχουμε από τη μια πλευρά του <<Φιλελεύθερο κράτος δικαίου>> και από την άλλη μεριά το <<Παρεμβατικό ή κοινωνικό κράτος δικαίου>>
Στην πρώτη περίπτωση του Φιλελεύθερου κράτους δικαίου ο νόμος περικλείει στην απρόσωπη και αφηρημένη του μορφή την ελευθερία και την ισότητα. Δεν έρχονταν σε σύγκρουση με τις έννοιες αυτές.
Στη δεύτερη περίπτωση στο παρεμβατικό ή κοινωνικό κράτος δικαίου ο νόμος είναι δυνατόν να αποτελεί μια διαρκή απειλή για την ελευθερία και την ισότητα. Ελευθερία και ισότητα έρχονται χωριστά από τον νόμο και τοποθετούνται τελικά περικλείοντάς τον πιο πάνω από αυτόν, απαιτώντας από τον ίδιο να ανταποκρίνεται ως προς τη μορφή και το περιεχόμενό του σε ορισμένους θεμελιώδους σημασίας δικαιοκρατικές εγγυήσεις.
Έχουμε λοιπόν δύο αντίθετους πόλους της δημοκρατίας
Ελευθερία και Λαϊκή κυριαρχία.
Το κέντρο βάρους εστιάζεται προς τη μεριά της ελευθερίας, όμως όχι της απόλυτης άσκησης αυτής χωρίς περιορισμούς. Ιδεολογικά πλέον η ελευθερία νοείται ως αυτονομία, δηλαδή δυνατότητα δράσης και ανάπτυξης της προσωπικότητας και αποχή του κράτους από το χώρο της ατομικής και κοινωνικής δραστηριότητας.
Το βαθύτερο νόημα της λαϊκής κυριαρχίας είναι τελικά η διασφάλιση της δημόσιας ή πολιτικής ελευθερίας.
Στο άρθρο 5 παράγραφος 3 του Συντάγματος του 1975 ορίζεται ότι <<Έκαστος μπορεί να αναπτύσσει ελεύθερα τη προσωπικότητά του και να συμμετέχει στην κοινωνική και πολιτική ζωή της χώρας>>.

Ερώτημα
Σήμερα υπάρχει Κράτος Δικαίου υπό το πρίσμα του νεοφιλελευθερισμού;
Επιστροφή στην κορυφή
Επισκόπηση του προφίλ των χρηστών Αποστολή προσωπικού μηνύματος
Επισκόπηση όλων των Δημοσιεύσεων που έγιναν πριν από:   
Δημοσίευση νέας  Θ.Ενότητας   Απάντηση στη Θ.Ενότητα    www.filosofia.gr Αρχική σελίδα -> Ελεύθερες Απόψεις Όλες οι Ώρες είναι GMT + 2 Ώρες
Σελίδα 1 από 1

 
Μετάβαση στη:  
Δεν μπορείτε να δημοσιεύσετε νέο Θέμα σ' αυτή τη Δ.Συζήτηση
Δεν μπορείτε να απαντήσετε στα Θέματα αυτής της Δ.Συζήτησης
Δεν μπορείτε να επεξεργασθείτε τις δημοσιεύσεις σας σ' αυτή τη Δ.Συζήτηση
Δεν μπορείτε να διαγράψετε τις δημοσιεύσεις σας σ' αυτή τη Δ.Συζήτηση
Δεν έχετε δικαίωμα ψήφου στα δημοψηφίσματα αυτής της Δ.Συζήτησης





Μηχανισμός forum: PHPBB

© filosofia.gr - Επιτρέπεται η αναδημοσίευση του περιεχομένου της ιστοσελίδας εφόσον αναφέρεται ευκρινώς η πηγή του.

Υλοποίηση, Φιλοξενία: Hyper Center