nnn

[Darkmind]

[vag_el]

Dark,

καλύτερα να αφήσεις τον ϊδιο να πεί γιατι του συμβαίνει αυτό το Κακό μέσα του.
Πάντως είναι ευχάριστο το οτι είσαι κι εσύ ΕΔω ως Παρατηρητής.

Ελπίζω Δίκαιος.
_________________
ανθάκια μου χλωμά,
που σας επήραν σε
κήπους μακρινούς να σας φυτέψουν,

Κώστας Καρυωτάκης

[πόκΑΑς]

Καημένε Darkmind... πόσο φτωχή μπορεί να είναι τελικά μια ψυχή!!!!

Καημένε ανάπηρε... !!!



_________________


pol gt

[πόκΑΑς]

[vag_el]

Xαίρομαι ,που σε ακούω διαλογικό και πάλι.

Εαν θελήσεις ,ρίξε μιά ματιά στην Φιλική συμβουλή μου ,...τις στι΄γμές εννοώ που αισθάνεσαι τον Θυμό ,να αγαπάς περισσότερο αυτούς που έχεις δίπλά σου ,απ ότι ε΄σενα.

Οσο για τις συζητήσεις μας,φυσικά και έιναι φιλικές και Μόνον,αλλωστε άπο τη Φύση μου με ελκύει πάντοτε το Γυναικείο φύλο και όχι το Ανδρικό,
αλλα με τους Ανδρες έχουμε να πούμε περισσότερα πράγματα ,κυρίως για τα κοινά μας ενδιαφέροντα.Αν τωρα τύχει η Γυναικεία συντροφιά μας να έχει κι αυτή ίδιες ανησυχίες ακόμη καλύτερα.
Η κατάσταση της διαστρέβλωσης ,ευτυχω΄ς δεν είναι ολική στο Διαδίκτυο,οπότε και η εικόνα έστω και μικρή των ''Φίλων '' μας ,πότε μας λυπεί και πότε μας δίνει χαρά .Είναι και στη ΄φύση μας ,να αισθανόμαστε ακόμη και για ανθρώπους που δε γνωρίζουμε καλά,η δεν τους έχουμε ξαναδεί.
_________________
ανθάκια μου χλωμά,
που σας επήραν σε
κήπους μακρινούς να σας φυτέψουν,

Κώστας Καρυωτάκης

[πόκΑΑς]

Η αρσενικιά Κατίνα του φορουμ... Darkmind...


Μην χαραμίζεσαι. Δείξε αυτοσυγκράτηση. Ότι ήταν να αποδείξεις το απέδειξες.




Καημένε Darkmind... πόσο φτωχή μπορεί να είναι τελικά μια ψυχή!!!!

Καημένε ανάπηρε... !!!



_________________


pol gt

[ΛΑ.Ο.Σ.]

Μήνυμα διεγράφη από τη διαχείριση λόγω υβριστικών και νομικώς μεμπτού περιεχομένου
_________________
opyλgos βλέχει βλέχει...
κλατάς ομπλέλα;;;
γλήγολα μέσα μην βλαχείς και μας αλλωστήσεις τζάνεμ...

[antanion]

Μπράβο, κλαπ κλαπ κλαπ, πολύ ωραία

και τώρα ακολουθούν ενδιαφέροντα κειμενάκια

που θα σας φτιάξουν τη διάθεση

θα σας γεμίσουν ελπίδα

και θα σας κάνουν την καρδιά περιβόλι.

_

[antanion]

«Finis Graeciae»
(Αναδημοσίευση από Το Βήμα - Ημερομηνία δημοσίευσης: 24-11-86)

Δεν ακούσατε τίποτα για τον τρελό εκείνο άνθρωπο, που μέρα-μεσημέρι άναψε ένα λαδοφάναρο κι έτρεχε στην αγορά φωνάζοντας ασταμάτητα: Ψάχνω για την Ελλάδα! Ψάχνω για την Ελλάδα! Όσοι ήταν εκεί μαζεμένοι, που ποτέ τους δεν πίστεψαν στην Ελλάδα, ούτε και την σκέφτονταν πια, έστω κι αν λέγονταν Έλληνες, ξέσπασαν σε γέλιο δυνατό. Μπας και χάθηκε η Ελλάδα; είπε ο ένας. Μήπως μας παίζει κρυφτούλι; πρόσθεσε άλλος. Ή πήρε το πλοίο κι έφυγε; κάγχασε τρίτος. Λες να μας φοβάται και κρύφτηκε;
Τότε ο τρελός πήδησε ανάμεσά τους, τους κεραύνωσε με τη ματιά του και φώναξε: Πού είναι η Ελλάδα - θα σας το πω εγώ! Τη σκοτώσαμε, εσείς κι εγώ. Εμείς όλοι είμαστε οι φονιάδες της. Δεν νιώθετε γύρω σας το κενό; Δεν σας περονιάζει η παγωνιά που είσαστε χωρίς πατρίδα; Δεν ακούτε λοιπόν τίποτα από τον σαματά που κάνουν οι νεκροθάφτες θάβοντας την Ελλάδα; Δεν σας χτύπησε η μπόχα της σήψης; Σαπίζουν κι οι πατρίδες. Η Ελλάδα πέθανε, η Ελλάδα θα μείνει νεκρή!

Εκεί σώπασε ο τρελός άνθρωπος και κοίταξε τους γύρω του που είχαν βουβαθεί. Τότε πέταξε το φανάρι του στο χώμα και τό’ κανε κομμάτια. Έρχομαι πρόωρα, είπε. Δεν είμαι στον κατάλληλο καιρό. Αυτό το τεράστιο γεγονός που σας αναγγέλλω είναι ακόμα στο δρόμο και βαδίζει - δεν έφτασε ακόμα στα αυτιά των ανθρώπων. Η αστραπή και η βροντή χρειάζονται χρόνο, το φως των άστρων θέλει καιρό για να φτάσει σε μας, οι πράξεις χρειάζονται χρόνο, έστω κι αν έχουνε διαπραχθεί, για να γίνουν ορατές και ακουστές. Αυτή η πράξη - ο θάνατος της Ελλάδας - είναι για τους Έλληνες ακόμα πολύ μακρινή. Κι όμως οι ίδιοι την έχουν διαπράξει.

Δεν έχει σημασία αν ο τρελός ξεπήδησε από τις σελίδες του Νίτσε σε άλλη εποχή και για ν’ αναγγείλει άλλο γεγονός. Σημασία έχει πως μόνο ένας τρελός άνθρωπος βγαίνει καταμεσίς στην αγορά να πει τέτοιες αλήθειες. Και πρέπει οπωσδήποτε να τον πάρουμε για τρελό, διαφορετικά ο πανικός θα ξαπλωθεί σαν επιδημία - οι άνθρωποι δεν αντέχουμε πάρα πολλή πραγματικότητα. Γύρω μας η καθημερινότητα κυλάει ομαλά, την μπόχα της αποσύνθεσης την παίρνουμε σε δόσεις μικρές πολλά χρόνια τώρα, τη συνηθίσαμε. Τους νεκροθάφτες, τους έχουμε κι αυτούς από πολλά χρόνια εξωραΐσει, είναι υπάλληλοι τελετών, θάβουν τελετουργικά την πατρίδα.
Το χρήμα κυκλοφορεί άφθονο στην αγορά, συντηρεί πολυάριθμα μαγαζιά με πανάκριβα είδη, τα νυχτερινά κέντρα γεμίζουν. Γιατί να πιστέψουμε ότι το κράτος έχει μπει στη διαδικασία της πτώχευσης, ότι δεν έχει χρήματα ούτε και για τις στοιχειώδεις υποχρεώσεις του.
Τα λόγια του τρελού ανθρώπου μας αγγίζουν μόνο εξωτερικά, σαν χειμωνιάτικο κρύο.

Βέβαια, βλέπουμε κι ακούμε τα κοράκια μαζεμένα ολόγυρα στα δέντρα - μυρίζονται πτώμα. Ο Οζάλ απειλεί αναίσχυντα, οι Σέρβοι μιλάνε για «μακεδονικό», ο Ντενκτάς γλείφεται και για την υπόλοιπη Κύπρο. Γιατί όχι, αφού αντίσταση δεν υπάρχει, έχει νεκρωθεί κάθε κίνητρο αντίστασης.
Στη διαδικασία της αποσύνθεσης το μόνο κίνητρο είναι η ατομική επιβίωση - οι συντελεστές της αποσύνθεσης είναι τα τυφλά σκουλίκια που ξέρουν μόνο να τρώνε το πτώμα. Γι’ αυτό και σύμβολο του θανάτου μας έγιναν τα «φαγάδικα» και τα «σούπερ-μάρκετ». Γίνεται εισβολή στην Κύπρο, και οι Έλληνες κατακλύζουμε τα σούπερ-μάρκετ με θηριώδη αγοραστική μανία. Γίνεται σεισμός, πάλι εκεί τρέχουμε πανικόβλητοι. Υποτίμηση της δραχμής, και γρονθοκοπιόμαστε στα σούπερ-μάρκετ ποιός θα ψωνίσει περισσότερα. Έρχεται η ραδιενέργεια του Τσέρνομπιλ, και πάλι στη μανιώδη αποθησαύριση αγαθών ξεσπάμε.

Γιατί όχι, αφού κάθε άλλο νόημα ζωής το αρνηθήκαμε συνειδητά και με πείσμα. Η ζωή είναι μόνο σχέσεις οικονομικές, διαδικασίες παραγωγής και συστήματα διανομής των αγαθών. Να μιλάς για πατρίδα είναι γλυκερός ιδεαλισμός, οι πατρίδες πέθαναν, υπάρχει μόνο το κράτος, ρυθμιστής και διαχειριστής του παιχνιδιού της οικονομίας.
Ελάτε στα σχολεία μας και στα πανεπιστήμια να δείτε πως γιορτάζουμε τις εθνικές γιορτές. Η λέξη ελευθερία είναι σχεδόν απαγορευμένη, όλοι μιλάμε μόνο για ειρήνη. Δεν υπάρχουν πια αγώνες και θυσίες προγόνων, υπάρχουν συσχετισμοί εξαγωγικού εμπορίου και αναγκών της ντόπιας αγοράς - γι’ αυτούς τους συσχετισμούς ξεσηκώθηκαν οι Έλληνες το ’21, για τίποτε άλλο.
Τόλμησε ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας να μιλήσει για οργανική συνέχεια της ελληνικής Παράδοσης στο Βυζάντιο και στην τουρκοκρατία, και ξεσηκώθηκαν να τον ξεσκίσουν οι «επιστήμονες» της Ιστορίας - αφού Ιστορία είναι μόνο η αναδίφηση στα μπακαλοτέφτερα του εμπορίου και της αγοράς, κι ας πάει να κουρεύεται ο Θουκυδίδης.

Ποιός μπορεί να αρνηθεί ότι αυτό το έγκλημα της φανατισμένης κατεδάφισης το είχε προετοιμάσει η άλλη ακρότητα - η ιδεαλιστική εξιδανίκευση του εθνικού παρελθόντος.
Αλλά αυτό που τελικά μετράει είναι το σημερινό πτώμα της πατρίδας, η αποσύνθεση της ιστορικής μνήμης, η αναπηρία μας και ανημπόρια να ψηλαφίσουμε στη ζωή και στην Ιστορία τις βαθύτερες απαιτήσεις του ανθρώπου για ποιότητα και νόημα της ύπαρξής του.

Η Ελλάδα πέθανε και την σκοτώσαμε εμείς - δεν είναι ρητορικό σχήμα. Δεν υπάρχει προηγούμενο λαού που με απόφαση της Βουλής (ομόφωνη) να καταργεί τον τρόπο της γραφής που συντήρησε τη γλώσσα του ζωντανή δυο χιλιάδες χρόνια. Και κανένας τρελός δεν βγήκε στις πλατείες να ουρλιάξει για το μονοτονικό, που κάνει ακατανόητο ένα μεγάλο μέρος από το ζωντανό λεξιλόγιο και αποδιαρθρώνει τη σύνταξη. Προτεραιότητα έχουν πολλές άλλες ανάγκες πάρεξ ελευθερία και γλώσσα.

Δεν έχει νόημα να απαριθμούμε τα συμπτώματα του εκούσιου αυτομηδενισμού μας. Έχουν τόσα συντελεστεί, αλλά όσοι τρελοί κι αν τα διαλαλήσουν στην αγορά, είναι απόλυτα σίγουρο πως θα μας αφήσουν αδιάφορους. Γιατί οι πράξεις, έστω κι αν έχουν δημόσια διαπραχθεί, χρειάζονται χρόνο για να γίνουν ορατές και να συνειδητοποιηθούν από τους πολλούς. Εξάλλου, το μέγεθος της συντελεσμένης καταστροφής είναι τόσο μεγάλο, που γίνεται απρόσιτο στα μέτρα των δικών μας σπιθαμιαίων αναστημάτων.
Κι όμως εμείς είμαστε που διαπράξαμε την πελώρια καταστροφή - εμείς, οι επίγονοι νάνοι. Μπορούν να διανοηθούν οι κομματικοί λόχοι των βουλευτών μας ποιό πανανθρώπινο αγαθό διαχειρίζονται, όταν πειθήνιοι στο αρχηγικό νεύμα ψηφίζουν το μονοτονικό ή τις αλλοπρόσαλλες εκπαιδευτικές μεταρρυθμίσεις;
Ή μήπως συνειδητοποιούν οι Επίσκοποι της Ελλαδικής Εκκλησίας ποιά πανανθρώπινη ελπίδα αφανίζουν, όταν αλλοιώνουν την ορθόδοξη Παράδοση αυτού του τόπου σε θρησκευτική ιδεολογία και νομικίστικη ηθικολογία;

Σίγουρα είναι λειψό και στείρο να είμαστε φύλακες μουσείου, διαχειριστές μόνο ενός λαμπρού παρελθόντος. Αλλά είναι και μικρονοϊκή αυταπάτη να πιστεύουμε ότι θα ανοιχτούμε δυναμικά στην εξέλιξη και στην πρόοδο κατεδαφίζοντας κάθε στοιχείο πολιτιστικής ταυτότητας, μόνο για να εξομοιωθούμε αλλοτριωμένοι με τα φαντασιώδη πρότυπα εισαγόμενων ιδεολογημάτων.
Ο ευρωπαίος, όταν υιοθετήσει τον μηδενισμό, έλεγε ο Ντοστογιέφσκυ, έχει τα ίδια ερείσματα ζωής που συντηρούσε και θρησκευόμενος: την προτεραιότητα της λογικής, τον ωφελιμισμό, τη θεσμοποίηση των ατομικών εξασφαλίσεων, γι’ αυτό και δύσκολα φτάνει στην κοινωνική αποσύνθεση και στο χάος. Ενώ λαοί που επέζησαν μέσα στους αιώνες χάρη σε διαφορετικά ερείσματα ζωής - όπως οι Ρώσοι ή οι Έλληνες - όταν γίνουν μηδενιστές «βουτάνε κατακέφαλα στον παραλογισμό» δεν ξέρουν μέτρο.

Η διαπίστωση φωτίζεται από τα γεγονότα που ζούμε: Δεν ισχύουν πια στο κοινωνικό μας σώμα ούτε καν κριτήρια ωφελιμισμού. Όλοι ξέρουμε ότι τα τελευταία μέτρα της κυβέρνησης ήταν το έσχατο ψήγμα ελπίδας να περισωθεί από τη χρεωκοπία η οικονομία της χώρας. Και όλοι σαμποτάρουν τα μέτρα αυτά εν ψυχρώ και με κάθε τρόπο.
Όλοι ξέρουμε ότι σε στιγμές επιθανάτιας κρίσης, όπως αυτή που ζούμε, ο διχασμός του λαού είναι ο συντομότερος δρόμος προς την ολοκληρωτική καταστροφή. Κι όμως, από τη Βουλή ώς την τηλεόραση, κι από τις εφημερίδες ώς τις φοιτητικές νεολαίες, όλοι καλλιεργούν αδίσταχτα τέτοιον εφιαλτικό διχασμό που δεν γνώρισε η χώρα ούτε στην εποχή του εμφυλίου.
Στην επαρχία το φαινόμενο έχει πραγματικές διαστάσεις κοινωνικής αποσύνθεσης. Δεν λειτουργούν πια ούτε καν οι προσωπικές σχέσεις οι συνεκτικές των μικρών κοινωνιών, καθώς ο εγωκεντρισμός της ατομικής επιβίωσης θωρακίζεται στη δραματική μοναξιά της φανατισμένης κομματικής ένταξης.

Τον παραλογισμό τον συνειδητοποιούμε όταν η καταστροφή έχει πια συντελεστεί. Έτσι έγινε το ’97, έτσι έγινε το ’22, έτσι και το ’74 στην Κύπρο. Μόνο που τώρα οι προδιαγραφές του παραλογισμού οδηγούν όχι απλώς σε εθνική συμφορά, αλλά σε οριστικό τέλος. Finis Graeciae.
Τα κοράκια στα δέντρα έχουν αλάθητο ένστικτο για τον επικείμενο διαμελισμό του πτώματος. Το σίγουρο είναι ότι ακόμα και τότε εμείς θα γρονθοκοπιόμαστε στα σούπερ-μάρκετ για περισσότερες προμήθειες. Για ποιά Παράδοση να πολεμήσουμε, για ποιά πολιτιστική ταυτότητα, για ποιά ιστορική μνήμη. Αυτά όλα τα ρήμαξαν ψυχρά και ανελέητα οι «φωταδιστές». Δεν μας μένουν σαν νόημα ζωής παρά μόνο οι νόμοι της αγοράς. Δηλαδή το σούπερ-μάρκετ.

Finis Graeciae.

_

[antanion]

Κοσμοπολίτες, όχι απάτριδες
28-12-2012

Μέσα σε ατμόσφαιρα και σε συνθήκες κρίσης (που πιθανόν να υποδηλώνει και συντελεσμένο πια ιστορικό τέλος της οργανωμένης ελληνικής συλλογικότητας) εμφανίστηκαν δυο γόνιμες προκλήσεις αναμέτρησης με το αδιόρθωτα καθυστερημένο ερώτημα: Τι νόημα μπορεί να έχει, ακόμα σήμερα, η ελληνική ιδιότητα;

Ένα από τα κλινικά συμπτώματα του ιστορικού μας τέλους είναι και η απώθηση παρόμοιων ερωτημάτων στο περιθώριο του ενδιαφέροντος, δηλαδή στα άχρηστα του κοινού βίου. Οι αυτουργοί της καταληκτήριας σήμερα κρίσης (αυτοί που ενάντια σε κάθε λογική μας ζητάνε να διαχειριστούν και την έξοδο από την κρίση) εθελοτυφλούν (σε βαθμό ψυχωτικού συμπτώματος απώλειας επαφής με την πραγματικότητα) για το θεμελειώδες κενό της συλλογικής μας συνύπαρξης: Ότι η ελληνικότητα, από καύχηση κατάντησε ντροπή, από προνόμιο ποιότητας της προσωπικής ζωής συνιστά σήμερα προσωπική αναπηρία.

Οι προκλήσεις προβληματισμού είναι δυο ταινίες που προβάλλονται στο Mουσείο Mπενάκη. H πρώτη έχει τίτλο «Σμύρνη: η καταστροφή μιας κοσμοπολίτικης πόλης, 1900 - 1922» και η δεύτερη «Διωγμός και ανταλλαγή πληθυσμών: Tουρκία - Eλλάδα 1922 - 1924». Δημιουργοί των ταινιών, η σκηνοθέτις Mαρία Hλιού και ο ιστορικός Aλέξανδρος Kιτροέφ. Είναι φανερή και στον πιο αδαή η σοβαρή και επίπονη ερευνητική δουλειά που συμπυκνώνουν οι ταινίες: ο άθλος της συγκέντρωσης του υλικού από κάθε γωνιά της γης, το χάρισμα μεταφοράς του υλικού σε συναρπαστική κινηματογραφική γλώσσα, η ικανότητα σύνθεσης των ιστορικών δεδομένων σε αμερόληπτη ζωντανή αφήγηση.

H πρόκληση που αντιπροσωπεύουν οι ταινίες είναι νομίζω, ότι υποχρεώνουν τον θεατή να αντιμετωπίσει δύο ερωτήματα: Γιατί η ελληνικότητα του εκτός ελλαδικού κράτους Ελληνισμού είχε αυτονόητα κοσμοπολίτικο χαρακτήρα (ενώ ο κρατικός Ελλαδισμός και η διασπορά του σφραγίστηκαν, από την πρώτη στιγμή και ανεξίτηλα, με την καχεξία και μειονεξία βαλκανικού επαρχιωτισμού); Και το δεύτερο: Αν είναι πια δυνατό να υπάρξει πατριωτισμός στα πλαίσια του ιδεολογικοποιημένου κρατικού εθνικισμού, του ακοινώνητου βίου των μεγαλουπόλεων και της απουσίας ριζών σε γενέθλια γη.

H πρώτη ταινία αναδείχνει ως ιδιαίτερο και καίριο γνώρισμα ελληνικότητας της Σμύρνης τον κοσμοπολίτικο χαρακτήρα της (το ανάλογο θα μπορούσε να εντοπιστεί και στην Κωνσταντινούπολη, στην Αλεξάνδρεια, στην Τραπεζούντα, στην Οδησσό, στην Τεργέστη κ.ο.α.).
Για τον εκτός ελλαδικού κράτους Έλληνα η ελληνικότητα δεν ήταν κρατική υπηκοότητα, ήταν καταγωγή, ένταξη οργανική σε μια γλώσσα και παράδοση, δηλαδή σε συλλογικό τρόπο βίου και νοηματοδότησης του βίου, επομένως σε πολιτισμό. Από αυτή τη γλώσσα – παράδοση – νοηματοδότηση της ύπαρξής του αντλούσε ο Έλληνας ποιότητα ζωής που του επέτρεπε καύχηση, δηλαδή συνείδηση αρχοντιάς, επομένως και ελευθερία να προσλαμβάνει οτιδήποτε νεωτερικό και επίκαιρο: Θεωρούσε αυτονόητο να μετέχει ενεργά στο ιστορικό παρόν και στην εξελικτική δυναμική της Ιστορίας.

Πριν από το κράτος και έξω από το κράτος η ελληνικότητα ήταν για τον Έλληνα ιδιότητα – ταυτότητα πολιτιστική μέσα σε περιβάλλοντα συνήθως πολυεθνικά, πολυφυλετικά. Συνειδητοποιούσε και πραγμάτωνε ο Έλληνας την ετερότητά του έμπρακτα (και γι’ αυτό αυτονόητα), όχι ιδεολογικά ή ψυχολογικά. Από τον Τούρκο και από τον Φράγκο τον διαφοροποιούσε η γλώσσα (όχι ως εργαλείο συνεννόησης, αλλά ως ένταξη σε μια βιωματική παράδοση νοηματοδότησης της πραγματικότητας), το ήθος (αποτυπωμένο στο πανηγύρι, στο τραγούδι, στους όποιους κοινωνικούς θεσμούς του δικού του «γένους» επέτρεπαν οι περιστάσεις) και η επίσης έμπρακτη μεταφυσική του παράδοση (το αναμμένο καντήλι, οι εφέστιες εικόνες, η νηστεία, το σταυροκόπημα, ο εκκλησιασμός).

Πατώντας σε αυτή τη στέρεη βάση ποιότητας της ζωής και μόρφωσης του χαρακτήρα ο Έλληνας έκανε, συνειδητά ή διαισθητικά, τις συγκρίσεις του: Συνέκρινε τη δική του, πάντοτε ανοιχτή στην εμπειρική αναζήτηση πίστη, με τα πιλάφια και τα μέλια θρησκειών χωρίς μεταφυσική ή στεγνωμένων από τον νομικισμό και την ενοχική τρομοκρατία. Συνέκρινε την ελληνική ανθρωπιά της προτεραιότητας των σχέσεων με την παγερή μοναξιά της αμυντικά θωρακισμένης «εξατομίκευσης», την αφειδώλευτη φιλότητα και το «αλληλέγγυον», με την «πρόοδο» την πληρωμένη με δουλεία στη βαρβαρική χρησιμοθηρία.

Πιστοποιούσε, έκρινε, επέλεγε. Ήταν Έλληνας, δηλαδή στεριωμένος σε κριτήρια και σε εκτίμηση ποιοτήτων που του επέτρεπαν να προσλαμβάνει οτιδήποτε από οπουδήποτε. Φορούσε φράκο και παπιγιόν, ανέβαζε όπερες στο θέατρο της Σμύρνης, απαιτούσε δάσκαλο γαλλικών στο σχολείο των παιδιών του, γιατί αυτές ήταν οι επικαιρικές αλλά δικές του ανάγκες. Δεν πιθήκιζε για να φανεί κάτι άλλο από Έλληνας, δεν μειονεκτούσε σαν βαλκάνιος επαρχιώτης. Επειδή ήταν σίγουρος για το προνόμιο που αντιπροσώπευε η ελληνικότητα, μπορούσε να είναι αληθινός κοσμοπολίτης.

Στη δεύτερη ταινία της Mαρίας Hλιού, ένας Tούρκος, ξεριζωμένος με την ανταλλαγή των πληθυσμών από τα Xανιά της Kρήτης και μεταφυτευμένος κάπου στην Ανατολία, παραβάλλεται με μιαν Eλληνίδα ξεριζωμένη από την Kαππαδοκία και μεταφυτευμένη σε προάστιο της Αθήνας. Θρηνούν και οι δυο για τη χαμένη τους πατρίδα, νοσταλγούν τη γενέθλια γη με αγιάτρευτο πόνο.
H Kαππαδοκία ήταν πανάρχαιη κοιτίδα του Eλληνισμού, τα Xανιά πόλη κατακτημένη πριν κάποιους αιώνες από τους Tούρκους. Αλλά στα ελληνικότατα Xανιά έχει τις ρίζες της ζωής του, ρίζες πατρίδας, ο Tούρκος. Kαι στην τουρκεμένη βίαια Kαππαδοκία έχει ζωντανές ρίζες πατρίδας η Ελληνίδα. «O άνθρωπος έχει ρίζες, κι όταν τις κόψουν πονεί, βιολογικά, όπως όταν τον ακρωτηριάσουν», έγραφε ο έμπειρος του ξεριζωμού Σεφέρης.

Και το αδυσώπητο ερώτημα που προκύπτει: Μπορεί να υπάρξει πατριωτισμός μόνο σαν ιδεολογική αυθυποβολή, δίχως ρίζες σε γη και σε κοινότητα; Πατριωτισμός σε ενοικιαζόμενο «δυάρι» ή «τεσσάρι» απρόσωπης τερατούπολης, σε κράτος αντίπαλο και μισητό, εχθρό του πολίτη; Πατριωτισμός όταν η ζωή σωφιλιάζεται στο τίποτα, σε ψυχολογικά υποκατάστατα του πραγματικού, κάτι σαν την ψυχανωμαλία της «ποδοσφαιροφιλίας»;

_

[vag_el]

Για σένα ,που η μοίρα σου έστειλε,
τον ήλιο να αντικρίζεις φανερα τώρα,
στου πόνου σου ρίξε τις αντάυγειες,

και σε ανατολή γείρε,καθώς έπλενες
τη φύση σου με των λουλουδιών τ αρώματα,
στα ξέπλεκα μαλλιά σου,

κι έγινε ριζικό και ανέμιζε στο φως,
αντήχησε το τραγούδι κι η φωνή σου
στο γιασεμί των λιβαδιών,

καθώς κυλά η νύχτα σεργιανίζει ο νούς
στενάχωρα περιμένει κάτω απο το φεγγάρι

κυλά το δάκρυ ευτυχισμένα,
λόγια ψυχής αντίκρυ μου
σε βιβλία γραμμένα.
_________________
ανθάκια μου χλωμά,
που σας επήραν σε
κήπους μακρινούς να σας φυτέψουν,

Κώστας Καρυωτάκης

[antanion]

Mε ακρωτηριασμένες ρίζες, ποια επιβίωση;
31-03-2013

Είναι ρεαλιστικά δυνατό να επιβιώνει φιλοπατρία σήμερα;

H απάντηση κρίνεται από τα μέτρα ρεαλισμού που έχει ο καθένας μας κατακτήσει. Είναι κατάκτηση ωριμότητας η ελευθερία από ψευδαισθήσεις.

Κάποτε, σε άλλο πολιτισμικό «παράδειγμα» (άλλον «τρόπο» του βίου) η πατρίδα ήταν κάτι απτό, χειροπιαστό:
Ένα κομμάτι γης, που το καλλιεργούσε ο άνθρωπος με τον μόχθο και τον ιδρώτα του – χάριζε στη γη την εργώδη φροντίδα του και η γη του αντιχάριζε τα μέσα για την επιβίωσή του.
Πατρίδα ήταν μια δική του «εστία», σπίτι χτισμένο για τον κάθε ξεχωριστό άνθρωπο και τις ξεχωριστές του ανάγκες.
Μια κοινότητα, που μοιραζόταν χαρές και θλίψεις, γιορτές και πένθη, έκανε κοινωνούμενη την καθημερινότητα.
Τάφοι προγόνων: συνεχιζόμενη σχέση και αναστροφή με οικείους, γνώριμους, αγαπημένους.
«Βωμοί και ιερά», άξονας κοινού «τρόπου» ζωής με εόρτιους κύκλους, συμμετοχική δραματουργία, πανηγύρεις, η εκκλησία σώμα αναφοράς της προσωπικής ευθύνης και της ήρεμης εμπιστοσύνης - καμιά σχέση με ιδεολογήματα.

Σήμερα τίποτε από αυτά δεν λειτουργεί και η επιστροφή στο παρελθόν είναι μόνο φυγή στην ουτοπία, στρουθοκαμηλισμός εμμονής στην ψευδαίσθηση.
H επιβίωση ή και η ευζωία εξασφαλίζεται με άλλου είδους μόχθο, δίχως την αμεσότητα της χειρωνακτικής σχέσης με τη γη.
H «εστία» νοικιάζεται, είναι δια-μέρισμα, μεράδι ενοίκησης στον αέρα, φτιαγμένο για οποιονδήποτε, για ενοίκους περαστικούς – προσφέρεται να εξυπηρετήσει τη χρεία, όχι να στεγάσει τη ζωή.
Κοινότητα πια δεν υπάρχει, η μετοχή στα κοινά είναι άγνωστη εμπειρία, τα «κοινά» μόνο θέαμα τηλεοπτικό και η «μετοχή» μόνο εταιρισμός για επιδίωξη συμφερόντων.
Ακόμα και οι τάφοι νοικιάζονται, έγιναν κι αυτοί «διαμερίσματα» για προσωρινούς ενοίκους – τους αντιμάχεται και η μόδα της καύσης των νεκρών: ομολογία πίστης στο α-νόητο της ύπαρξης, στον μηδενισμό της από τον θάνατο.
«Βωμοί και ιερά» λογαριάζονται τα τεμένη της «επικρατούσης θρησκείας»: εξυπηρετούν «τας θρησκευτικάς ανάγκας του λαού» όπως το IKA εξυπηρετεί «τας προνοιακάς» και το περίπτερο «τας καπνιστικάς» – σε περιόδους «κρίσης» οργανώνουν και συσσίτια.

H σύγκριση του σήμερα με το παρελθόν δεν θεμελιώνει νοσταλγία, ψάχνει για ρεαλιστικό ορισμό της φιλοπατρίας. Άλλοτε η πατρίδα ήταν κάτι τόσο πολύτιμο, που χωρίς αυτό η ζωή δεν είχε νόημα. Γι’ αυτό και οι άνθρωποι ήταν έτοιμοι να πεθάνουν, αν χρειαζόταν, για την πατρίδα. Όχι από νταηλίκι και φανατισμένη παράνοια, να «τα δίνεις όλα, για την «ομαδάρα» σου («και τα μυαλά στο κάγκελο»). Αλλά όπως πεθαίνεις για έναν μεγάλο έρωτα, που αν τον χάσεις δεν αξίζει πια να ζεις. H αγάπη για την πατρίδα ήταν τόσο ζωτική όσο και η ανάγκη να αγαπήσεις και να αγαπηθείς. «Όταν ξαναείδα το χώμα που με γέννησε, γράφει ο Σεφέρης, μ’ έκανε να νιώσω πως ο άνθρωπος έχει ρίζες, κι όταν τις κόψουν πονεί, βιολογικά, όπως όταν τον ακρωτηριάσουν».

Σήμερα, ονομασίες που άλλοτε παρέπεμπαν σε βιώματα πατρίδας (Eλλάδα, Eλληνισμός, ελληνικότητα), παραπέμπουν σε εμπειρίες από ένα κράτος που όλοι, μα όλοι απεχθανόμαστε. Το ζούμε σαν απειλή, σαν αντίπαλο, ντρεπόμαστε γι’ αυτό, μας αηδιάζει.
Κράτος ανίκανο στην κάθε παραμικρή λειτουργία του, διεφθαρμένο, τυραννικό, κράτος δυνάστης σαδιστής που ευφραίνεται να κακουργεί, να κλέβει την αμοιβή του μόχθου μας, την αποταμίευση του υστερήματός μας, να μας ληστεύει εν ψυχρώ σαν κοινός λωποδύτης, σαν γκάνγκστερ.

Ποιος πολίτης που έχει τα λογικά του θα ρισκάρει τη ζωή του ή θα την θυσιάσει για να υπερασπίσει, σαν δήθεν πατρίδα, ένα τέτοιο κράτος;
Πώς να πολεμήσει ο πολίτης που ξέρει ότι τα κονδύλια για την άμυνα τα κατακλέβουν οι κυβερνήσεις για να καλύπτουν το εξωφρενικό κόστος της προεκλογικής τους διαφήμισης και της κομματικής τους κουζίνας;
Με ποιες γνώσεις στρατηγικής ή πολεμικής τεχνολογίας να οργανωθεί άμυνα, όταν οποιοσδήποτε κομματικός χαρτογιακάς ή πανάσχετος δημοσιογράφος υπουργεύει στις Ένοπλες Δυνάμεις, μόνο σαν αμοιβή για τη βοήθεια στον πρωθυπουργό να αρχηγεύσει στο κόμμα;

O Ελληνισμός απέκτησε κρατική υπόσταση και γεωγραφικά σύνορα μόλις πριν από 192 χρόνια. Πριν από αυτό, επί τρεισήμισι χιλιάδες χρόνια, οι Έλληνες δεν είχαν ούτε κράτος ούτε σύνορα. Είχαν όμως πατρίδα. Κι όταν τις αρχαίες κοιτίδες του ιστορικού τους βίου τις όριζαν κατακτητές αλλοεθνείς, πατρίδα για τους Έλληνες ήταν η γλώσσα τους, η εκκλησιά τους – σώμα λαϊκό, η παράδοσή τους (: πείρα, ευαισθησία, αισθητική, που κληροδοτούσε η κάθε γενιά στην επόμενη, προσθέτοντας θησαυρίσματα).

Πατρίδα των χωρίς κράτος Ελλήνων ήταν η ιστορική τους συνείδηση, η ευγένεια - αρχοντιά της πολιτισμικής τους ετερότητας, το ελληνικό όνομα ταυτισμένο με τομές ανεξίτηλες στην ανθρώπινη Ιστορία.

Από μια τέτοια φιλοπατρία μάς αποκόβει σήμερα το είδος εκείνο της εγχώριας «διανόησης» που επιμένει «μαζί με τα απονέρια του μπάνιου να πετάει και το μωρό» . Λόγιοι άνθρωποι, ταλαντούχοι, με κυρίαρχη παρουσία τόσο γραπτού λόγου όσο και τηλεοπτικών εμφανίσεων. Που είναι τόσο θυμωμένοι, ώστε προσπαθούν πεισματικά, μαζί με την ιστορική αποτυχία και ντροπή που τιτλοφορείται Κράτος Ελληνικό, να αφανιστεί και κάθε ίχνος ελληνικότητας: η πρώτη ύλη για τον ψευδαισθητικό εξωραϊσμό της κρατικής αθλιότητας.

Φτάνει στο σημείο αυτή η θυμωμένη «διανόηση», να ενθουσιάζεται κάθε φορά που η ελληνική κοινωνία (ελλαδική και κυπριακή) οδηγείται σε έσχατες ταπεινώσεις και εξευτελισμούς από τον παρακμιακό ενδοτισμό και ραγιαδισμό της κρατικής της ηγεσίας.
Αντίθετα, εκνευρίζεται στο έπακρο, αν συμβεί κάποτε να αντιδράσει η ελληνική κοινωνία με αξιοπρέπεια και αυτοσεβασμό απέναντι σε γκανγκστερικούς εκβιασμούς ετερόχθονων συμφερόντων ή σε χλευασμούς και επιθετικό διασυρμό τού ελληνικού ονόματος.
Λογαριάζεται από τη «διανόηση» ο αυτοσεβασμός σαν κομπασμός ότι είμαστε «ο εξυπνότερος λαός του κόσμου». Και αυτή η έμπρακτη, ψυχολογικά θωρακισμένη αρνησιπατρία είναι ακόρεστη: απαιτεί όλο και πιο πειθήνια πειθάρχηση στους εκβιαστές μας, όλο και γλοιωδέστερη δουλοφροσύνη.

Κάποιοι συμπολίτες φρονούν, επιπόλαια, ότι το συγκεκριμένο αυτό είδος «διανοουμένων» είναι συνέχεια ή επανάληψη του φαινομένου που ονομάστηκε στην ιστορία των Ελλήνων «μηδισμός» και περιγράφηκε από τον Καβάφη στο ποίημα «Σατραπεία».
Αλλά μοιάζει μάλλον απίθανο τα μεγάλα στον διεθνή στίβο συμφέροντα να διαθέτουν χρήμα για «πράκτορες» σε μια χώρα που αποτελεί αυτονόητα προτεκτοράτο τους. Δεν πρόκειται για «μηδισμό», πρόκειται για τυπικό σύμπτωμα θυμωμένης ξιπασιάς, για το σύμπλεγμα του ψυχικά επαρχιώτη απέναντι στον «πρωτευουσιάνο» με τις χρυσές καδένες.

Ακόμα και αρνησιπατρία βλασταίνει ο παρακμιακός επαρχιωτισμός.

_

[antanion]

Θα ακολουθήσουν αρκετά ακόμα άρθρα του Χ. Γιανναρά.
Ο ίδιος έχει εκφράσει απόψεις επίμαχες έως και προκλητικές. Αλλά ενδιαφέρουσες.

Αναμενόμενο ήταν να δεχθούν έντονη κριτική. Υπάρχουν διαφωνίες/αντιλογίες, τις ψάχνω, θα συγκεντρώσω όσες βρω και κάποια στιγμή θα παρατεθούν κι αυτές.

_

[antanion]

Οι θανατεροί καρποί της μειονεξίας» 24-07-2010


«Κλασική Ελλάδα: Εκεί γεννήθηκε ο δυτικός πολιτισμός». Αυτή η φράση διαφήμιζε, για κάποιες μέρες, τον δεύτερο τόμο μιας «Ελληνικής Ιστορίας». Αλλά το κυρίως διαφημιζόμενο ήταν ο ελλαδικός επαρχιωτισμός. Με τη συνεπόμενη (συμπλεγματική) διαστρέβλωση της Ιστορίας.

Για τη λογική του διαφημιστικού συνθήματος η κυρίως αξία και σπουδαιότητα της Κλασικής Ελλάδας είναι ότι «γέννησε» τον δυτικό πολιτισμό. Που σημαίνει: αυτό που μας γυαλίζει, στους επιγόνους, (χάντρες και καθρεφτάκια) το κάνουμε κριτήριο για την αποτίμηση του ιστορικού παρελθόντος, αλλά και για τη συγκριτική αξιολόγηση των πολιτισμών.
Θα άξιζε τον κόπο να ξέραμε, τι γνώσεις έχει για την Κλασική Ελλάδα ο «ευρηματικός» διαφημιστής που σκαρφίστηκε το συγκεκριμένο σύνθημα. Τι βιβλία διάβασε, τι πληροφορίες έχει για τις απόπειρες πρόσληψης της αρχαιοελληνικής κληρονομιάς από τη βαρβαρική τότε Δύση, στον σκοτεινό της Μεσαίωνα. Να μας εξηγούσε ο διαφημιστής, τι θεωρεί πανανθρώπινα σημαντικό από τη δυτική κατανόηση και αξιοποίηση της Κλασικής Ελλάδας.

Το πιθανότερο που μπορεί να συνέβη: Ο ευρηματικός διαφημιστής να είναι εν πολλοίς και με καύχηση ανιστόρητος. Να διέβλεψε όμως οξυδερκέστατα ότι η μεγάλη μάζα του ελλαδικού πληθυσμού σήμερα αποκλείεται να ενδιαφερθεί (δεν δίνει δεκάρα) για το τι κατορθώθηκε στην Κλασική Ελλάδα. Και μοναδική δυνατότητα να προκληθεί περιέργεια και να αγοραστεί ο τόμος, θα ήταν να συνδέσει η διαφήμιση κάπως, στο υποσυνείδητο του αποχαυνωμένου ελλαδίτη καταναλωτή, τους «προγόνους» του με την πρώτη ιδέα για μια πόρσε-καγιέν ή για ένα άι-παντ.

Βέβαια, το παραμύθι ότι «εμείς δώσαμε τα φώτα στους Ευρωπαίους», δεν είναι τωρινό. Το πιστεύουν ακράδαντα, εκατόν ογδόντα χρόνια τώρα, οι ενιακόσιοι ενενήντα εννέα στους χίλιους Ελλαδίτες – από τότε που η θεωρία του Κοραή για τη «μετακένωση» έγινε επίσημη και κυρίαρχη κρατική ιδεολογία στο απελευθερωμένο κομμάτι του Ελληνισμού.
Ο Κοραϊσμός παγίωσε στους άλλοτε Έλληνες την ανήκεστη μειονεξία του βαλκάνιου Ελλαδίτη επαρχιώτη: Κέντρο της Ιστορίας και του πολιτισμού είναι η Δύση, πρωτεύουσες των «φώτων» το Παρίσι, η Λόντρα, το Βερολίνο, η Βιέννη, η Χαϊδελβέργη, το Μόναχο, σήμερα και κάποια μεγάλα πανεπιστημιακά και τεχνολογικά κέντρα στις ΗΠΑ.

Μέσα σε αυτόν τον εκθαμβωτικό κόσμο «των πεφωτισμένων και λελαμπρυσμένων της Εσπερίας εθνών» η Ελλάδα δεν μπορεί να είναι παρά μόνο μια καθυστερημένη επαρχία, «ψωροκώσταινα» στον αυτεξευτελισμό της μειονεξίας της. Δικό της δεν έχει τίποτα που να αξίζει, το μόνο που έχει αξία είναι ό,τι παράγεται στη Δύση – γενιές ολόκληρες Ελλαδιτών έμαθαν να εκτιμούν μόνο ό,τι ήταν «εφάμιλλον των ευρωπαϊκών».
Ακόμα και τη γλώσσα των άλλοτε Ελλήνων πάψαμε να τη διδάσκουμε στα σχολειά, και στο ερώτημα: γιατί ο Παρθενώνας είναι σπουδαιότερο έργο Τέχνης από τον Πύργο του Αϊφελ, ούτε ένας στους χίλιους Ελλαδίτες δεν έχει απάντηση. Γιατί να μας ενδιαφέρει η Κλασική Ελλάδα; Ό,τι είχε να προσφέρει, το αξιοποίησε η Δύση, στη Δύση πρέπει να προλάβουμε να μοιάσουμε «να κόψουμε δρόμο» για να μετάσχουμε στα ηδονικά αγαθά της.

Εκατόν ογδόντα χρόνια παλεύουμε να γίνουμε «Ευρωπαίοι» και τελικά ούτε Ευρωπαίοι είμαστε ούτε πια Έλληνες, αλλά ένα μπάσταρδο είδος τεταρτοκοσμικής υπανάπτυξης.
Θα μπορούσαν να είχαν εξελιχθεί αλλιώς τα πράγματα; Ναι, αν είχε έγκαιρα πολεμηθεί η μειονεξία. Όχι με ρητορικές υπεραναπληρώσεις και εθνικιστικά φούμαρα, αλλά με τις αυτονόητες πρακτικές που πρόλαβε να εφαρμόσει (όσο πρόλαβε) ο εκτός ελλαδικού κράτους Ελληνισμός: ο αιγυπτιώτης, ο μικρασιατικός, ο κωνσταντινουπολίτικος, της Οδησσού, της Τραπεζούντας. Έλληνες στη γλώσσα, στην εκπληκτική τους παιδεία και στην ιστορική τους συνείδηση, με ταυτόχρονη οργανική πρόσληψη του επικαιρικού πολιτισμού της Δύσης και κοσμοπολίτικη άνεση. Φορούσαν το φράκο ή τη μακριά τουαλέτα στον εξωελλαδικό Ελληνισμό και ήταν άρχοντες, τα φορούσαν οι Ελλαδίτες και ήταν καραγκιόζηδες.
Τη διαφορά την κάνει η ταυτότητα: Όταν είσαι κάποιος, πατάς στέρεα σε ιστορική συνείδηση και έμπρακτη μετοχή σε παράδοση πολιτισμού, προσλαμβάνεις ό,τι θέλεις και το κάνεις υπηρετικό των αναγκών σου. Δεν υποτάσσεις τις ανάγκες σου στο πρόσλημμα για να φανείς τάχα πρωτευουσιάνος και εσύ, ο κωμικός μίμος του φανταχτερού που σε θαμπώνει.

Σήμερα πια δεν έχει κανένα νόημα να εξηγήσεις στον επινοητικό διαφημιστή ότι η μεταρωμαϊκή Δύση, που κυριαρχεί πολιτιστικά (και όχι μόνο) σε ολόκληρο τον πλανήτη, γεννήθηκε στους σκοτεινούς μεσαιωνικούς δρυμούς και όχι στην Κλασική Ελλάδα.
Στα μέσα του 12ου αιώνα άρχισε να πρωτοσυλλαβίζει σε λατινική μετάφραση (από τα αραβικά) τον Αριστοτέλη αναποδογυρίζοντας τους όρους κατανόησής του.
Την ταύτιση του «αληθεύειν» με το «κοινωνείν» τη διέστρεψαν σε πρωτογονισμό ατομοκεντρικής νοησιαρχίας.
Το «μεγαλόψυχον» της ελευθερίας το υπέταξαν στην απόλυτη προτεραιότητα του «χρησίμου» που οι Έλληνες το λογάριαζαν βαρβαρότητα.
Την πολιτική, από «κοινόν άθλημα» να αληθεύει ο βίος, την αλλοτρίωσαν σε μηχανισμούς θωράκισης ατομοκεντρικών «δικαιωμάτων».
Τη μεταφυσική αναζήτηση «νοήματος» της ύπαρξης και της βιοτής τη διαστρέβλωσαν σε επίσης ατομοκεντρική θρησκεία νομικίστικου ηθικισμού και ψυχολογικής αστυνόμευσης.

Να αναλύσει κανείς τέτοιες καισαρικές διαφορές Ελλάδας και Δύσης στον σημερινό Ελλαδίτη, είναι σαν να του μιλάει κινέζικα. Η επίγνωση της διαφοράς, της ενεργητικής ετερότητας, έχει χαθεί, που σημαίνει ότι ο Ελληνισμός ιστορικά έχει τελειώσει. Νομίζουμε ότι περνάμε κρίση οικονομική, δεν μπορούμε ούτε θέλουμε να δούμε ότι ξεπεράσαμε το κρίσιμο όριο αλλοτρίωσής μας.
Η ιστορική εξαφάνιση δεν τεκμηριώνεται μόνο με μετονομασίες. Ονομάζουμε ακόμα «Αττική» ή «βόρεια ακτή της Κρήτης» περιοχές ελληνικής γης που τις καταστρέψαμε ολοκληρωτικά και ανεπανόρθωτα – δεν υπάρχουν πια. Τη γλώσσα που κουτσομιλάει ο πρωθυπουργός μας τη λέμε ακόμα «ελληνικά». Το στυγνό πολίτευμά μας, της κομματοκρατίας, το ονομάζουμε ακόμα «δημοκρατία». Τους εγκληματίες αυτουργούς του σκοταδισμού τους λέμε ακόμα «υπουργούς Παιδείας» – και πάει λέγοντας.

Λογικά, θα μπορούσε να αντιπαλέψει το συντελεσμένο ιστορικό μας τέλος ένας ιδιοφυής κοινωνικός αναμορφωτής (όχι ένα κοίτασμα πετρελαίου ή μια φλέβα χρυσού). Αλλά κοινωνικοί αναμορφωτές δεν εμφανίζονται κατά παραγγελίαν. Να συνεχίσουμε να βλέπουμε σε κάθε σπιθαμιαία μετριότητα της επαγγελματικής πολιτικής έναν πιθανό μεσσία και σωτήρα, είναι πια «τέλη επαίσχντα».

( Γκροτέσκα εικονογράφηση του ιστορικού μας ψυχορραγήματος: η απόφαση της αξιωματικής αντιπολίτευσης να στηρίξει εκλογικά, για δεύτερη τετραετία, τον πιο αδιάντροπα αποτυχημένο δήμαρχο που γνώρισε ποτέ η Αθήνα μετά την κυρία Ντόρα Μητσοτάκη. Τέσσερα χρόνια ανύπαρκτος ως δήμαρχος, έχει ο οιηματίας τα προσόντα και για υπουργός Εξωτερικών στο Ελλαδιστάν, γιατί όχι; ).

_

[antanion]

Πότε τέλειωσε ιστορικά ο Ελληνισμός
19-07-2009

Πότε τελειώνει ιστορικά ένας λαός που σημάδεψε με την παρουσία του την πορεία της ανθρωπότητας; Προφανώς, όταν πάψει να παράγει ή να συντηρεί καινοτόμο ιδιαιτερότητα. Όταν χάσει ακόμα και την επίγνωση της κάποτε προσφοράς του, όταν εκπέσει σε ρητορικές μόνο καυχήσεις για κατορθώματα που δεν μπορεί πια να κατανοήσει τη σημασία τους.

Αν είναι αυτό το κριτήριο του ιστορικού τέλους, πότε τέλειωσε ιστορικά ο Ελληνισμός;

Στο σχολείο μαθαίναμε τη δόλια απάντηση της δυτικής ιστοριογραφίας που είχε υιοθετήσει και ο Κοραής: Ο Ελληνισμός τέλειωσε το 529, όταν ο Ιουστινιανός έκλεισε και τυπικά τα τελευταία απομεινάρια φιλοσοφικών σχολών της Αθήνας.

Από τα τέλη του 19ου αιώνα, η απροκατάληπτη έρευνα άρχισε να κατεδαφίζει τη μεθοδική κατασυκοφάντηση του ψευδωνύμως, για χλεύη, λεγόμενου «Βυζαντίου»: να καταδείχνει τα ιλιγγιώδη επιτεύγματα πολιτισμού, με ακραιφνή ελληνική ιδιαιτερότητα, που το χαρακτηρίζουν και σημαδεύουν την ανθρώπινη Ιστορία. Τότε μεταθέσαμε το τέλος του Ελληνισμού στην άλωση της Κωνσταντινούπολης από τους Τούρκους, το 1453.

Η λεγόμενη «Γενιά του ’30» μας έδειξε ότι ακόμα και κάτω από τον ζυγό των Τούρκων οι Έλληνες, φτωχοί, αγράμματοι, σκλάβοι, συνέχισαν να παράγουν ιδιαιτερότητα πολιτισμού, Τέχνη και θεσμούς με τους ίδιους άξονες αναφοράς και τις ίδιες ιεραρχήσεις προτεραιοτήτων που χαρακτήριζαν ανέκαθεν την ελληνικότητα. Και τότε μεταθέσαμε το ιστορικό τέλος του Ελληνισμού στο 1833, όταν Βαυαροί και Κοραϊκοί συγκρότησαν το νεωτερικό ελλαδικό κρατίδιο, προγραμματικά αποκομμένο από την οργανική ιστορική του συνέχεια, με πολιτιστικές επιδόσεις μόνο στη μίμηση των δυτικών προτύπων και την ελληνική ταυτότητα μεταποιημένη σε φολκ λορ και ιδεολόγημα.

Αποδίδεται στον ηπειρώτη πατριάρχη Αθηναγόρα η εκτίμηση ότι ο Ελληνισμός τέλειωσε με τη Μικρασιατική Καταστροφή, το 1922: Μπορεί το ελλαδικό κρατίδιο των Αθηνών να ήταν καταγωγικά αφελληνισμένο, να κατανοούσε τον Ελληνισμό με τους όρους του νεωτερικού εθνικισμού, δηλαδή να τον καταδίκαζε να είναι βαλκανική επαρχία. Όμως, υπήρχε παράλληλα η πληθυσμική πραγματικότητα εκατομμυρίων Ελλήνων της Μικρασίας, του Πόντου, της Ανατολικής Θράκης, της Ανατολικής Ρωμηλίας, Ελληνισμός με συνείδηση κοσμοπολίτικης αρχοντιάς και ταυτότητα πολιτισμού, όχι κρατικής εθνότητας.

Με ποια κριτήρια πιστοποιούμε τη συνέχεια ή την ασυνέχεια (το ιστορικό τέλος) της ελληνικής ιδιαιτερότητας; Όχι βέβαια με τη συντήρηση και παγίωση των ίδιων πάντα σχημάτων του βίου και της έκφρασης. Η συνέχεια της ταυτότητας (δημιουργικής ετερότητας) ενός λαού γίνεται φανερή στη διατήρηση των ίδιων προτεραιοτήτων, της ίδιας ιεράρχησης αναγκών, της ίδιας αξιολόγησης ποιοτήτων.

Το πέρασμα από την «κοινωνία της χρείας» στην «πολιτική κοινωνία» (από την ατομοκεντρική χρησιμοθηρία στο κοινό «άθλημα αληθείας») είναι σταθερό γνώρισμα ελληνικότητας. Τόπος και τρόπος του αθλήματος στην Αρχαία Ελλάδα ήταν η αυτόνομη πόλις - κράτος, πραγμάτωση και φανέρωση του τρόπου η «εκκλησία του δήμου». Τόπος και τρόπος του αθλήματος στον εκχριστιανισμένο Ελληνισμό (Βυζάντιο και Τουρκοκρατία) ήταν η αυτοδιαχειριζόμενη κοινότητα - ενορία και φανέρωση του τρόπου η «εκκλησία των πιστών».

Ο στόχος στον οποίο απέβλεπε η πόλις (ο τρόπος του όντως αληθούς) αποτυπώνεται στη λογική αρμονία των αρχιτεκτονικών μελών του Παρθενώνα, στην αφαιρετική υποδήλωση του καθολικού λόγου της ουσίας (όχι του εφήμερου ατόμου) που σαρκώνει το άγαλμα, στην τραγωδική δραματουργία της θεατρικής εκφραστικής.
Αντίστοιχα, ο στόχος της ευχαριστιακής κοινότητας αποτυπώνεται στο αρχιτεκτονικό (στατικής) ρίσκο της διαδοχής θόλων, ημιθολίων, σφαιρικών τριγώνων που λογοποιεί την ύλη, παραπέμπει στην «κένωση» - σάρκωση του Λόγου ως τρόπο τής όντως υπάρξεως. Αποτυπώνεται στη «διάβαση επί το πρωτότυπον» που κατορθώνει (με την ίδια αφαιρετική επιδίωξη του αγάλματος) η βυζαντινή Εικόνα ή στην «αποκαλυπτική» δραματουργία (με πιστότητα στο αρχαίο σκηνικό υπόδειγμα) της εκκλησιαστικής Ευχαριστίας.

Σήμερα δεν καταλαβαίνουμε τίποτα από τις προτεραιότητες αναγκών και στόχων που εξασφάλιζαν τη συνέχεια του τρόπου της ελληνικότητας, δεν μπορέσαμε να διασώσουμε στο ελλαδικό κρατίδιο αυτόν τον τρόπο ούτε ως μνήμη, θησαύρισμα παιδείας. Μας είναι αδύνατο να κατανοήσουμε (δεν έχουμε προσλαμβάνουσες παραστάσεις), πώς μπορεί μια συλλογικότητα να οργανώθηκε κάποτε με προτεραιότητα ανάγκης την υπαρκτική γνησιότητα και όχι τη χρησιμότητα. Ερμηνεύουμε την Αρχαία Ελλάδα, το Βυζάντιο, την Τουρκοκρατία με τα κριτήρια και τα δόγματα του Ιστορικού Υλισμού ή με τις προ-πολιτικές ατομοκεντρικές αξιώσεις του Διαφωτισμού – μιλάμε για την αρχαία αθηναϊκή δημοκρατία σαν το προανάκρουσμα «αυτοθεσμιζόμενης» κολλεκτίβας ή «κομμούνας».

Ο Ελληνισμός τέλειωσε ιστορικά με αργό και βασανιστικό (ταπεινωτικό) ψυχορράγημα που ξεκίνησε το 1833 και συνεχίζεται, άγνωστο για πόσο ακόμη. Παλεύουμε να πιθηκίσουμε με συνέπεια τα «φώτα» της Εσπερίας, την παραχάραξη του αθλήματος της σχέσης σε μονοτροπία της χρήσης. Και ούτε αυτό δεν καταφέρνουμε, ο μεταπρατισμός μάς καθηλώνει σε τριτοκοσμικά επίπεδα υπανάπτυξης, διαφθοράς, οργανωτικής διάλυσης, απαιδευσίας, βαναυσότητας στην καθημερινή συμπεριφορά.

Αν συνεχίζουμε κωμικά να καυχώμαστε για την Αρχαία Ελλάδα, είναι επειδή μάς μάθανε ότι στο δικό της κληροδότημα βασίστηκε, και αυτό αξιοποίησε ο καταναλωτικός πολιτισμός της Δύσης, που εμείς αποκλειστικά θαυμάζουμε και είναι το ίνδαλμά μας. Ωσάν να ήταν ποτέ δυνατό η ταύτιση του «αληθεύειν» με το «κοινωνείν» να γεννήσει τον ατομοκεντρισμό του cogito ή της αισθησιοκρατίας, η μεταφυσική στόχευση της αρχαιοελληνικής δημοκρατίας να παραγάγει το όνειδος της σημερινής εμπορευματοποιημένης κομματοκρατίας.

Το ιστορικό ψυχορράγημα του Ελληνισμού είναι βασανιστικό και ταπεινωτικό, γιατί συνεχίζουμε να υπάρχουμε χωρίς πια να είμαστε Έλληνες και χωρίς να μπορούμε να γίνουμε «Ευρωπαίοι». Και απομνημείωση αρχιτεκτονική του χαμένου προσώπου μας είναι η βλάσφημη αισχρουργία του Νέου Μουσείου της Ακρόπολης: Αυτάρεσκη αναίδεια μιας αφελληνισμένης κοινωνίας, που χρυσοπληρώνει Αμερικανοελβετό για να φιλοτεχνήσει «μοδέρνο» νεοπλουτίστικο πορτραίτο της αμάθειας και ασχετοσύνης της.

Σε κάθε παραμικρή πτυχή του το σημερινό ελληνώνυμο κρατίδιο είναι μια ύβρις της ελληνικότητας.




--------





Δεν τελείωσε ιστορικά ο Ελληνισμός
05-08-2009

Κ. Ι. Δεσποτοπουλος*

Ο καθηγητής κ. Χρ. Γιανναράς προσφέρει στους αναγνώστες κάθε Κυριακή στοχασμούς γνώσης σημαντικότατους, έστω και με κάποιες εκφραστικές οξύτητες μέχρι αμετροέπειας κάποτε. Οι επιφυλλίδες του αποτελούν υπόμνημα της εφημερίδας «Η Καθημερινή».

Στην επιφυλλίδα, όμως, της 19ης Ιουλίου 2009, με τον τίτλο ήδη «πότε τέλειωσε ιστορικά ο Ελληνισμός», υπερέβη ο κ. Γιανναράς τα εσκαμμένα της στοχαστικής ευτολμίας και τα όρια της θεμιτής του δημόσιας προβολής προσωπικής γνώμης αρνητικής της εθνικής του λαού του ιδιότητας. Δεν αποδοκιμάζω την υπεραυστηρή έκφρασή του «βλάσφημη αισχρολογία του νέου Μουσείου της Ακρόπολης» έκγονη του ζήλου του για ελληνικότητα. Δεν μου επιτρέπεται όμως να ανεχθώ αφορισμούς, όπως «συνεχίζουμε να υπάρχουμε χωρίς πια να είμαστε Έλληνες» ή «ο Ελληνισμός τελείωσε ιστορικά με αργό και βασανιστικό (ταπεινωτικό) ψυχορράγημα που ξεκίνησε το 1833» και «Σε κάθε παραμικρή πτυχή του το σημερινό ελληνώνυμο κρατίδιο είναι μια ύβρις της ελληνικότητας».

Ανήκω στη γενεά των Ελλήνων, που το επτάμηνο 1940 - 1941 έσωσαν την ελευθερία των λαών της Ευρώπης και την τιμή της ανθρωπότητας. Η ευλαβική μνήμη, λοιπόν, των ηρώων νεκρών της γενεάς εκείνης μου υπαγορεύει να διαμαρτυρηθώ έντονα για τον θλιβερό ισχυρισμό του κ. Γιανναρά ότι ο Ελληνισμός «τελείωσε ιστορικά». Ευπρόσδεκτος μου είναι η νηφάλια κριτική για κάποιες σφαλερές τάσεις πολιτικών είτε διανοουμένων στην αποτίμηση των σημερινών αναγκών ή στην ερμηνεία των ιστορικών αξιών του έθνους. Όχι, όμως, και απογύμνωση της σημερινής γενεάς των Ελλήνων από την εθνική τους υπόσταση, με το κήρυγμα ότι «ο Ελληνισμός τελείωσε ιστορικά».

Ας κρατήσουμε από την επιφυλλίδα του κ. Γιανναρά την υπόμνηση της ιστορικής μεγαλουργίας των Ελλήνων της κλασικής εποχής και ιδιαίτερα την έξαρση των πνευματικά εξαίσιων επιτεύξεων του Μεσαιωνικού Ελληνισμού, αλλά και του έξοχου κοινωνικού πολιτισμού των Ελλήνων στην περίοδο της Τουρκοκρατίας. Και ας απορρίψουμε το προϊόν μέθης μυκτηρισμού, υβριστικό για τους σημερινούς Έλληνες δόγμα, ότι ο Ελληνισμός «τελείωσε ιστορικά», με υπεύθυνο το από 1833 «νεωτερικό ελλαδικό κρατίδιο» διασκεύασμα των Βαυαρών και των οπαδών του Κοραή.

Ας μου συγχωρηθεί να διαμαρτυρηθώ και για την άδικη αυτή καταδίκη τής από το 1833 ελληνικής πολιτείας, μικρής έστω κοιτίδας τού ανά την οικουμένη Ελληνισμού.

Ας αναλογισθούμε σήμερα πώς ξεκίνησε το ελλαδικό αυτό κρατίδιο το 1833: με τη χώρα ερειπωμένη σε μέγα βαθμό στη διάρκεια της εννεάχρονης Επαναστάσεως (το εν τρίτο του ενεργού πληθυσμού και τα δύο τρία του παγίου κεφαλαίου ήταν οι απώλειες του ένδοξου Αγώνα) με πληθυσμό αναλφάβητο σε υψηλό ποσοστό• με τις αντιθέσεις ως προς τη γλώσσα μεταξύ οπαδών της καθαρεύουσας και οπαδών της δημοτικής αλλά και ως προς την αναδοχή των αξιών πολιτισμού από τη σύγχρονη Ευρώπη ή από την αρχαία Ελλάδα ή το εγγύτερο Βυζάντιο ή τη λαϊκή παράδοση• και προπάντων με το βάρος της αλυτρωτικής πολιτικής, δηλαδή του χρέους προς απελευθέρωση των υπό την οθωμανική ακόμη εξουσία Ελλήνων, πολυπληθέστερων κατά πολύ από τους Έλληνες του μικρού ελεύθερου κράτους. Ας μην λησμονούμε τις απελευθερωτικές Επαναστάσεις: της Νότιας Θεσσαλίας το 1841, της Κρήτης το 1841, το 1866, το 1896. Ήταν όλες ενισχυμένες ή και υποκινημένες από το ελεύθερο κρατίδιο.

Και όμως, το μικρό ελεύθερο κράτος, με την πολύτιμη εξάλλου συμπαράσταση των πέραν των συνόρων του Ελλήνων, κατόρθωσε πολλά και σπουδαία. Και παράγων κύριος υπήρξε ο βαθύβλυστος πατριωτισμός των όπου γης Ελλήνων (παράδειγμα εντυπωσιακό, το 1912: το ήμισυ του ελληνικού στρατού ήταν Έλληνες του εξωτερικού εθελοντές).

Στα βιβλία μου «Θεμέλια Ιστορίας και Πολιτικής» (1977) και «Ελληνικά» (1994) παρουσιάζω τον, αρκετά θετικό, απολογισμό των πεπραγμένων του ελληνικού ελεύθερου κράτους, καθώς και τους σημερινούς κινδύνους για το ελληνικό έθνος. Δεν λησμονώ άλλωστε και τις μαύρες σελίδες της αρχαίας και της μεσαιωνικής ιστορίας του Ελληνισμού. Και δεν παρασύρομαι να πρεσβεύω ιστορικό τέλος του Ελληνισμού.

Παρά τη γεωπολιτική ουτοπία και την αντιδρομή των καιρών, ο ελληνισμός πιστεύω ακράδαντα, συνεχίζει την Ιστορία του, και μάλιστα με τα ίδια ελαττώματα, όπως και στο ένδοξο παρελθόν, και με ικανά χαρίσματα δημιουργικότητας και ηθικότητας, έστω και όχι εφάμιλλα προς εκείνα των μεγάλων στιγμών της ιστορίας του.

Εμείς οι πρεσβύτεροι οφείλομε να μην αποθαρρύνομε τη νέα γενιά των Ελλήνων, αλλά να την παροτρύνομε προς ηθική έξαρση και πνευματική μεγαλουργία και προς τους άλλους τρόπους του ευ ζην.

*Ο κ. Κωνσταντίνος. Ι. Δεσποτόπουλος είναι ακαδημαϊκός.
_