Ας μιλήσουμε λίγο για την οργή.

[Kain]

Πολύ συχνά τυχαίνει να γινόμαστε μάρτυρες ή μέλη μιας διαφωνίας στο forum, που ξεκινά με κάποιο επιχείρημα και συνεχίζεται κάπως έτσι:

-Ρε έλεος τι βλακείες είναι αυτές που είσαι και σε forum φιλοσοφίας;
-Ε δεν είναι και σαν τις δικές σου βλακείες φιλόσοφε της δεκάρας.
-Τουλάχιστον εγώ αξίζω μια δεκάρα. Εσύ που δεν αξίζεις τίποτα;

...Και ούτω καθ' εξής. Είναι προφανές πως πρόκειται για αντιδράσεις οργής. Κάποιος εξοργίζεται από ένα post και αντιδρά, κάποιος εξοργίζεται από την αντίδραση και ανταπαντά, και όλοι ξέρουμε πώς συνεχίζεται το θέμα. Ω ναι, η οργή είναι κολλητική και μεταδίδεται πολύ πιο εύκολα από τη γρίππη. Φυσικά υπάρχει και πολύ μεγάλη πιθανότητα να είναι ο τρόπος διασκέδασης ή αμφίδρομης εγκεφαλικής άσκησης των συμμετεχόντων, οπότε είναι περισσότερο ψυχαγωγία παρά οργή, και άρα όσα λέω δεν έχουν καμία σημασία. Όμως ας αφήσουμε στην άκρη την τελευταία πιθανότητα, παρ' όλο που είναι και η πιο σίγουρη, και ας φιλοσοφήσουμε λίγο περί οργής. Δυστυχώς δεν είμαι και πολύ καλός στη φιλοσόφηση, οπότε θα κάνω το επόμενο καλύτερο: Θα πω κάποια πραγματάκια που διάβασα περί οργής πληροφοριακά. Όπως πάντα, εάν κάποιος γνωρίζει κάτι παραπάνω, είναι ευπρόσδεκτος να με διορθώσει.

Κατ' αρχήν, θα ήταν χρήσιμο να ξεκινήσω λέγοντας πως η οργή είναι εθιστική. Όλοι μας έχει τύχει να δούμε κάποιον που είναι μονίμως θυμωμένος και ψάχνει αιτία να λογομαχήσει. Για την ακρίβεια, οι περισσότεροι από εμάς ψάχνουμε αιτία να λογομαχήσουμε, ή έστω ενοχλούμαστε πολύ εύκολα από ασήμαντα πράγματα. Για παράδειγμα, είμαι σίγουρος πως κάποιοι θα νοιώθουν κατηγορούμενοι με το συγκεκριμένο θέμα, θα νομίζουν πως τους δείχνω με το δάχτυλο παρόλο που δεν λέω ούτε ένα όνομα, όσο κι αν επιμείνω πως αυτό το θέμα δεν αφορά κανέναν συγκεκριμένα, αλλά όλους εμάς που φυσικά κατά καιρούς οργιζόμαστε, μαζί και εμένα. Θέλουμε, βλέπετε, να ενοχληθούμε, γιατί μας αρέσει να θυμώνουμε. Ακούγεται παράλογο; Κι όμως, κατά την έκφραση της οργής μας εκκρίνονται στο σώμα μας Αδρεναλίνη και Ντοπαμίνη, ουσίες εθιστικές.

Φυσικά, όταν οργιζόμαστε το μυαλό θολώνει. Αυτό σημαίνει πως σταματάμε να σκεπτόμαστε ως συζητητές, και αρχίζουμε να βλέπουμε τη συζήτηση όχι ως μια ανταλλαγή γνώσεων και απόψεων, αλλά ως μια μάχη που πρέπει να κερδίσουμε πάση θυσία. Και λέγοντας "πάση θυσία", εννοώ με τον πιο λάθος τρόπο από όλους: Προσπαθώντας να μειώσουμε τον "αντίπαλό" μας. Γιατί είναι ο πιο λάθος τρόπος; Επειδή κάνοντάς το αυτό ναι μεν "νικάμε τη μάχη", αλλά ταυτόχρονα ξεχνάμε να στηρίξουμε την άποψή μας και εκτός των άλλων γινόμαστε και κόπανοι.

Όταν δύο απόψεις συγκρούονται σε μια διαδικτυακή συζήτηση, θα ήταν σωστότερο κατ' αρχήν να θυμόμαστε πως ο κάθε ένας είναι ελεύθερος να έχει τη δική του άποψη. Έπειτα, πως δεν έχει και πολύ νόημα να μειώσουμε τον άλλον, επειδή αυτό ούτε αλλάζει ούτε μειώνει την άποψη και τα επιχειρήματά του. Αντιθέτως, η καλύτερη τακτική είναι αντί να αποδυναμώνουμε τον άλλο, να ενδυναμώνουμε τη δική μας άποψη και (αντί-) επιχειρηματολογία. Με το να ταπεινώνεις τον άλλο δεν τον αποδεικνύεις λάθος. Και δεν χρειάζεται καν να τον αποδείξουμε λάθος. Αρκεί να αποδείξουμε πως εμείς έχουμε δίκιο.

Και φυσικά, να θυμόμαστε πάντα πως δεν είναι απαραίτητο πως όντως έχουμε δίκιο. Άνθρωποι είμαστε, μπορεί να κάνουμε λάθος και να έχει ο άλλος δίκιο. Δεν είναι ντροπή να το παραδεχόμαστε όταν συμβαίνει, ίσα ίσα γινόμαστε σοφότεροι έτσι και μαθαίνουμε και κάτι καινούριο. Οπότε, κάτι άλλο που πρέπει να μην ξεχνάμε είναι να ακούμε τον άλλον, να προσπαθούμε να καταλάβουμε τι λέει και να εξετάσουμε το ενδεχόμενο η άποψή του να είναι η σωστή. και εάν δεν είναι, να εξηγούμε γιατί δεν είναι. Επιχειρηματολογία δύο ατόμων που δεν δίνουν σημασία ο ένας στα λεγόμενα του άλλου, δεν είναι διάλογος. Είναι δύο παράλληλοι μονόλογοι.

Επίσης, κάτι που συχνά ξεχνάμε, είναι πως δεν συζητάμε με μια σειρά γραμμάτων σε μια οθόνη. Αυτές τις γραμμές που βλέπουμε τις έγραψε ένας άνθρωπος, ο οποίος μπορεί να είναι ο οποιοσδήποτε περαστικός στο δρόμο. Και φυσικά, ως άνθρωπος, έχει σχηματίσει μια άποψη μέσα από τις εμπειρίες του. Όσα πιστεύει δεν τα πιστεύει χωρίς λόγο. Δεν ξύπνησε μια μέρα λέγοντας "ας ασπαστώ αυτή την άποψη". Όχι, όλα όσα λέει τα πιστεύει για κάποιο λόγο, ίσως πολύ σημαντικό για εκείνον, ίσως από ένα καθοριστικό για την ίδια του τη ζωή γεγονός. Είναι χρήσιμο, λοιπόν, να θυμόμαστε πως ο συνομιλητής μας έχει τις απόψεις του ως αποτέλεσμα των εμπειριών του στη ζωή. Και ώρες ώρες δεν θα χρησιμεύσει σε τίποτα να προσπαθήσουμε να τον μεταπείσουμε, ίσως μάλιστα έτσι να του κάνουμε ακόμη και κακό. Δεν χρειάζεται να καταλήξει κάπου μια συζήτηση, αρκεί να εξαντληθεί η επιχειρηματολογία της κάθε άποψης. Πολλές φορές δεν χρειάζεται καν να συμωνήσουν οι συνομιλητές στις απόψεις τους, αρκεί να συμφωνήσουν πως διαφωνούν. Οι αντίθετες απόψεις δεν κάνουν κακό, ίσα ίσα είναι ο θεμέλιος λίθος της προσωπικότητας, της ελευθερίας και της Δημοκρατίας.

Για να επιστρέψουμε, όμως, στο αρχικό μας θέμα, την οργή, πριν δημοσιεύσουμε μια απάντηση ας την ξαναδιαβάσουμε και ας αναρρωτηθούμε ειλικρινά: "Αυτή η απάντηση θα συνεισφέρει στη συζήτηση, ή είναι απλώς ένας τρόπος να εκφράσω την οργή μου;" Είναι ένα γεγονός πως πάνω στα νεύρα μας λέμε και κάνουμε ανόητα πράγματα. Αν όμως πριν πατήσουμε "Δημοσίευση μηνύματος" κάνουμε λίγο πίσω και ξαναδιαβάσουμε λίγο ήρεμα τι γράψαμε, ίσως να καταλάβουμε εάν αυτό που γράψαμε είναι ένα από αυτά τα ανόητα πράγματα, προϊόν όχι δικό μας αλλά της οργής μας.

Βέβαια, το ξέσπασμα της οργής δεν είναι κάτι κακό. Ίσα ίσα, εάν κρατάς τα πάντα μέσα σου όταν τελικά δεν μπορείς να κρατηθείς άλλο θα ξεσπάσεις πολύ, πάρα πολύ άσχημα. Όχι, τόσο η οργή όσο και η έκφρασή της είναι απολύτως υγιείς ανθρώπινες αντιδράσεις. Από την άλλη, όμως, εάν ξεσπάμε βίαια, είτε πρόκειται για υλική είτε πρόκειται για λεκτική βία, τότε ουσιαστικά εκπαιδεύουμε τον εαυτό μας να εκφράζεται βίαια. (Αν και πού και πού ένα βρίσιμο στον αέρα δεν θα έκανε κακό - αν βέβαια δεν απευθυνόμαστε σε κάποιον και, ιδανικά, δεν μας ακούει κανένας.) Θα νοιώσουμε ευχαρίστηση με το ξέσπασμα της οργής μας, αλλά αυτή την ευχαρίστηση το υποσυνείδητό μας θα τη συνδέσει με τη βία. Το αποτέλεσμα θα είναι να συνηθίσουμε να αντλούμε ευχαρίστηση από τη βία. Φαντάζομαι πως οι περισσότεροι έχετε δει την ταινία "Το κουρδιστό πορτοκάλι", ή έστω γνωρίζετε το πείραμα του Παβλώφ με τον σκύλο. Είναι πιο εύκολο από όσο νομίζουμε να κάνουμε πλύση εγκεφάλου στον εαυτό μας κατά αυτό τον τρόπο. Το θέμα είναι να ξεσπάμε κρατώντας κάποιον έλεγχο. Έχεις νεύρα και δεν μπορείς να ηρεμήσεις; Παίξε ένα βιντεοπαιχνίδι, δες μια βίαιη ταινία, βγες για τρέξιμο ή κάνε γυμναστική. Θα ξεσπάσεις και θα το ευχαριστηθείς και περισσότερο. Και, πάνω από όλα, χαλάρωσε, και μην παίρνεις τη ζωή πια και τόσο στα σοβαρά. Μια φορά θα τη ζήσεις, φρόντισε λοιπόν να την ευχαριστηθείς.

Ένα πολύ καλό άρθρο σχετικό με το θέμα: 4 Anger Management Tips the Internet Could Really Use
_________________
"Αν κάποιος νομίζει πως είναι σκαντζόχοιρος, του δίνεις έναν καθρέφτη και μερικές φωτογραφίες σκαντζόχοιρων και του λες να τα βγάλει πέρα μόνος του." - Douglas Adams

"Ο εχθρός που νικάς παραμένει εχθρός σου. Ο εχθρός που πείθεις γίνεται φίλος σου."

[shadowriter]

Φίλε Kain προκειμένου να απαντήσω στο θέμα που έθεσες θα αναφερθώ πρώτα στο θυμό σαν έννοια,την οποία συναντάμε αρκετά συχνά γύρω μας:
Η οργή,την οποία κακά τα ψέματα, κουβαλάμε όλοι λίγο πολύ μέσα μας δεν θεωρείται από μόνη της σαν κάτι κακό!! Αντιθέτως πρόκειται για ένα συναίσθημα το οποίο συμβάλει στην επιβίωσή μας. Μας βοηθάει να ξεπεράσουμε τις διάφορες δυσκολίες που συναντάμε,μας προτρέπει να υποστηρίξουμε τον εαυτό μας όταν δέχεται κάθε είδους <<επίθεση>> και δεν μας αφήνει έρμαιο των διάφορων περιστάσεων!! Επέτρεψέ μου να διαφωνήσω με την γνώμη ότι ''μας αρέσει να θυμώνουμε'' και ότι ο θύμος είναι εθιστικός. Φυσικά θα εξαιρέσω τα άτομα που έχουν κάποιο ψυχολογικό πρόβλημα αλλά γενικά ο θυμός και η οργή δεν ΄΄μας αρέσουν'' αλλά υπάρχουν ανέκαθεν μέσα μας, είναι κατά την γνώμη μου το πιο διακριτό συναίσθημα που μας συνδέει άμεσα με την φύση και τα προγονικά ζωώδη ένστικτά μας!! Μπορεί ο άνθρωπος να έχασε την επαφή του με την φύση, δεν ξέχασε όμως και τα ένστικτά του τα οποία αποτελούν αναπόσπαστο κομμάτι μας!!! Άλλωστε όλα αυτά δραστηριοποιούν τον άνθρωπο με αποτέλεσμα να εμφανίζονται νέες αντιλήψεις, ιδέες, και να αναπτύσσεται ο πολιτισμός και η καλλιτεχνική δημιουργία!! Και για να φτάσω και στο θέμα της συζήτησης (διαδικτυακής και μη), σάμπως η ενέργεια, του να πάρει κανείς θέση απέναντι σε ένα θέμα δεν είναι ένα είδος οργής;..αφού διαφωνούμε με την άποψη και επιθυμούμε να υπερασπίσουμε την δικιά μας γνώμη ( υγιείς μορφή θυμού) !!
Και συμφωνώ μαζί σου ότι σαφώς ο καθένας είναι ελεύθερος να πει την άποψή του και ότι κανένας δεν είναι αλάνθαστος!! Αυτό ίσως θα πρέπει να μας υπενθυμίζει ότι σε καμία περίπτωση δεν πρέπει να αφήνουμε την οργή να μας κυριεύει και να ''θολώνει'' το μυαλό μας γιατί τότε και τον έλεγχο θα χάσουμε,περνώντας στο υβριστικό επίπεδο , και δεν θα έχει κανένα αποτέλεσμα στην συζήτηση.
Γι' αυτό το ζητούμενο είναι να είμαστε πάντα έτοιμοι να επιβάλουμε τα όρια στον εαυτό μας αλλά παράλληλα να μην καταπνίξουμε εντελώς τα συναισθήματα αυτά, πόσο μάλλον στην ΦΙΛΟΣΟΦΙΚΗ συζήτηση όπου το σημαντικότερο εκεί είναι ακριβώς να ακουστούν και να αναλυθούν όλες οι απόψεις πάνω σε ένα θέμα, παρά να προσπαθήσουμε ακόμα και με το ζόρι να επιβάλουμε ένα συμπέρασμα ( το οποίο στο κάτω κάτω μπορεί να είναι και λάθος)!!
Ελπίζω να απάντησα ικανοποιητικά στο θέμα σου και για τυχόν λάθη μην με παρεξηγείς γιατί είναι η πρώτη μου δημοσίευση στο site Αν έχεις κάποια περαιτέρω άποψη θα χαρώ να την ακούσω!!
_________________
δεν ξερω αν θα ανακαλυψω ποτε τις απαντησεις στα ερωτηματα που θετουν οι αορατες δυναμεις,ξερω ομως οτι η αναζητηση τους θα με οδηγησει σε ανωτερα επιπεδα της σκεψης και εμπειριας οπου τοτε λιγη σημασια θα εχει η απαντηση τους σε αυτον τν νεο κοσμο