Καζαντζάκης - Επιστροφή του Ασώτου

[mark]

http://www.uni-leipzig.de/~organik/giannis/Philosophie/KAZANTZAKIS_GRECO__Epistrofi_tou_aswtou.pdf

Καζαντζάκης - η επιστροφή του ασώτου

— Τί πήγες να κάμεις εκεί πέρα στη Ρουσία; με ρώτησε ο πατέρας μου το πρώτο βράδυ που έφτασα.

Με ταυροκοίταξε, με βίας κρατούσε το θυμό του. Περίμενε, χρόνους τώρα, ν' ανοίξω γραφείο, ν' αρχίσω τις περιοδείες στα χωριά, να κάνω βάφτισες και κουμπαριές, να πληθύνουν οι φίλοι, κι ύστερα να βάλω κάλπη και να βγω βουλευτής· και τώρα μ' έβλεπε να γυρίζω τον κόσμο κι είχε ακουστά πως γράφω, λέει, βιβλία. «Τί βιβλία; με ρώτησε την τελευταία φορά που τον είδα· τι παραμύθια, ραβασάκια, αμανέδες; δεν ντρέπεσαι; Μόνο οι μουνούχοι κι οι καλόγεροι γράφουν· συμμαζέψου πια στον τόπο σου, άντρας είσαι, κάνε αντρίκεια δουλειά.»
Και τώρα μου 'ριξε μια λοξή ματιά και τα χείλια του σούριξαν:

— Για μπας και μου γίνηκες και του λόγου σου μπολσεβίκος; Μήτε Θεός, μήτε πατρίδα, μήτε τιμή, έμπατε σκύλοι αλέστε;

Είπα, καλή η στιγμή να του ξηγήσω τι γίνεται στη Ρουσία και τι κόσμος χτίζεται εκεί πέρα καινούριος. Άρχισα λοιπόν με λόγια απλά να του στορώ πως εκεί πέρα πια δεν υπάρχουν μήτε πλούσιοι μήτε φτωχοί, όλοι δουλεύουν κι όλοι τρώνε, δεν υπάρχουν πια αφεντικά και δούλοι, όλοι αφέντες· καινούρια ανθρωπότητα, ανώτερη ηθική, πιο τίμια τιμή, καινούρια οικογένεια, η Ρουσία πάει μπροστά και δείχνει το δρόμο· κι όλος ο κόσμος θα την ακολουθήσει, να βασιλέψει επιτέλους δικαιοσύνη κι ευτυχία στη γης. Είχα πάρει φόρα, κήρυχνα· κι ο πατέρας με άκουγε, δε μιλούσε, έστριβε ένα τσιγάρο, το χαλνούσε, το ξανάστριβε και δεν έπαιρνε απόφαση να το ανάψει. «Δόξα σοι ο Θεός, σολλογίστηκα, κατάλαβε.» Άξαφνα άπλωσε νευριασμένος το μπράτσο και σώπασα. Κούνησε το κεφάλι:

— Αυτά που λες, καλά κι άγια· μα αν γίνουν;

Πάει να πει: Λέγε, λέγε, σαν δε βαριέσαι λόγια είναι, αρλούμπες, ζημιά δεν κάνουν μα το νου σου, κακομοίρη, μην πας και τα κάμεις πράξη!

Μακάρι αλήθεια να μπορούσα να κάμω τα λόγια ετούτα πράξη· μα φοβόμουν δε θα μπορούσα· είχε ξεθυμάνει μέσα μου η άγρια δύναμη της γέννας μου, το κουρσάρικο καράβι του πρόπαππου είχε βουλιάξει, η πράξη κατάντησε λόγος, το αίμα μελάνι, κι αντί να κρατώ κοντάρι να πολεμώ, κρατούσα ένα μικρό κοντυλοφοράκι κι έγραφα. Η επαφή με τους ανθρώπους μ' ενοχλούσε, ελάττωνε τη δύναμή μου και την αγάπη· μονάχα όταν ήμουν μόνος και συλλογίζουμουν τη μοίρα του ανθρώπου, η καρδιά μου ξεχείλιζε συμπόνια κι ελπίδες.

=====================

Ο Καζαντζάκης δεν είχε δίκιο. Δεν ήταν έτσι τα πράγματα στην Ρωσία. Έτσι ΗΘΕΛΕ να ήτανε. Ευσεβείς πόθοι. Λάθος, Νικόλα μου, λάθος! Αργότερα μου φαίνεται πως το κατάλαβε.

Και γιατί η επαφή με τους άλλους να τον ενοχλούσε, να τον αναστάτωνε τόσο πολύ; Γιατί δεν μπορούσε να τους φέρει εκεί που ήθελε, αλλά οι άλλοι τον έφερναν εκεί που ήθελαν αυτοί; Γιατί μόνο στη μοναξιά του ήταν γεμάτος συμπόνια και ελπίδες;

Αυτή είναι άραγε η μοίρα των πνευματικών ανθρώπων; Η μοναξιά; Πόσοι και πόσοι δεν ήταν έτσι;

[mark]

Και αν είναι έτσι τα πράγματα, ότι δηλαδή η επαφή με άλλους ανθρώπους μας απομακρύνει από τον στόχο μας, τότε ζήτω η Μοναξιά, αλλά ζήτω και το Ίντερνετ που μας επιτρέπει να μείνουμε πιστοί στα πιστεύω μας αλλά και παράλληλα να συνδιαλλαχτούμε με άλλους ανθρώπους.

[skapaneas]

σκληρη η μοναξια αν δεν μπορεσεις νά΄βρεις μεσα σου τον εαυτο σου
_________________
Ο ανθρωπος ειναι ο λογος του συμπαντος

[Ayrton Senna]

[SARUMAN]

ΘΑ ΜΟΥ ΕΠΙΤΡΕΨΕΙΣ ΦΙΛΕ ΝΑ ΠΑΡΑΘΕΣΩ ΚΙ ΕΓΩ ΕΝΑ ΜΙΚΡΟ ΑΠΟΣΠΑΣΜΑ ΑΠΟ ΤΟ ΑΓΑΠΗΜΕΝΟ ΜΟΥ ΒΙΒΛΙΟ ΤΟΥ ΚΑΖΑΝΤΖΑΚΗ

Όσο από πιο χαμηλά παίρνεις φόρα, μου 'λεγες συχνά, τόσο πιο αψηλά μπορείς να φτάσεις· η μεγαλύτερη αξία του αγωνιζόμενου χριστιανού δεν είναι η αρετή του· είναι ο αγώνας του να μετουσιώσει την αδιαντροπιά, την ατιμία, την απιστία, την κάκητα μέσα του και να τα κάμει αρετή. Μια μέρα, ο πιο ένδοξος αρχάγγελος που θα στέκεται πλάι στο Θεό, δε θα 'ναι μήτε ο Μιχαήλ, μήτε ο Γαβριήλ, μήτε ο Ραφαήλ· θα ‘ναι ο Εωσφόρος, όταν πια θα 'χει μετουσιώσει το φοβερό σκοτάδι του σε φως.

Κι εγώ, με το στόμα ανοιχτό, σε άκουγα· τι γλυκά λόγια είναι ετούτα, συλλογίζουμουν, μπορεί το λοιπόν η αμαρτία να γίνει κι αύτη ένα μονοπάτι που να μας πηγαίνει στο Θεό; μπορεί κι ο αμαρτωλός να ελπίζει σωτηρία;

Και τον έρωτά σου για την Κλάρα, την κόρη του άρχοντα Φαβορίνου Σκίφη, εγώ μονάχα τον ξέρω· οι άνθρωποι θαρρούν, γιατί 'ναι φοβητσάρηδες, πως αγαπούσες μονάχα την ψυχή της· μα εσύ, πρωτύτερα άπ' όλα, αγάπησες το κορμί της· από κει κίνησες και πήρες απίδρομο· ύστερα από αγώνα και παγίδες του πειρασμού και βοήθεια του Θεού, έφτασες στην ψυχή της· και την αγάπησες την ψυχή αυτή, όμως χωρίς ν' απαρνηθείς το κορμί της και χωρίς ποτέ να το αγγίξεις. Κι όχι μονάχα δε σου στάθηκε εμπόδιο ο έρωτας αυτός ο σαρκικός για την Κλάρα, παρά και σε βοήθησε πολύ να φτάσεις το Θεό· γιατί ο έρωτας αυτός σού ξεσκέπασε το μεγάλο μυστικό: με ποιον τρόπο, με ποιον αγώνα γίνεται η σάρκα πνέμα. Μια 'ναι η αγάπη, η ίδια, για την γυναίκα, για το γιο, για τη μάνα, για την πατρίδα, για την ιδέα, για το Θεό· και στο πιο χαμηλό σκαλοπάτι της αγάπης να νικήσεις, ανοίγεις το δρόμο που σε πάει στο Θεό. Πολέμησες το λοιπόν τη σάρκα, την έριξες ανήλεα κάτω, τη ζύμωσες με το αίμα σου και με τα δάκρυα, κι ύστερα από πολύχρονο φοβερόν αγώνα την έκαμες πνέμα. Αυτό, το ίδιο, δεν έκαμες και με τις αρετές σου όλες και με τις κακίες σου όλες; Σάρκα κι αυτές, Κλάρα κι αυτές, και κλαίγοντας, γελώντας, σπαράζοντας, τις έκαμες πνέμα. Αυτός είναι ο δρόμος, αυτός, άλλον δεν έχει· και πήγαινες μπροστά, κι εγώ αγκομαχώντας σε ακολουθούσα.
_________________
Κάθε αρχαία θρησκευτική ή μάλλον φιλοσοφική λατρεία αποτελούνταν από μία εσωτερική ή μυστική διδασκαλία και ένα εξωτερικό ή δημόσιο τυπικό λατρείας
http://www.youtube.com/watch?v=ZIMoQHpvFQQ

[mark]