Ποιο είναι το νόημα της ανθρώπινης ζωής;

[ΝΙΚΟΣ ΠΑΝΑΓΟΠΟΥΛΟΣ]

Ποιο είναι το νόημα της ανθρώπινης ζωής;
Αυτό είναι ένα ερώτημα που ταλανίζει τους ανθρώπους που υπήρξαν και θα ταλανίζει αυτούς που θα υπάρξουν. Αυτή η ερώτηση θα μπορούσε να διατυπωθεί κι αλλιώς, δηλαδή <<ποιος είναι ο σκοπός της ανθρώπινης ύπαρξης;>>. Πολλοί Έλληνες στοχαστές της αρχαϊκής εποχής όπως για παράδειγμα ο Αριστοτέλης, διερεύνησαν αυτό το ερώτημα και προσπάθησαν να δώσουν μια ικανοποιητική απάντηση που θα κατανοούσε εύκολα ο κόσμος της εποχής αλλά και οι μαθητές τους.
Σύμφωνα λοιπόν με τον Πλάτωνα , μέσα από το στόμα του Πρωταγόρα , ο άνθρωπος δημιουργήθηκε από τους θεούς μέσα στη γη μαζί με τα άλλα είδη και έπειτα όταν επρόκειτο να βγουν στο φώς του ήλιου, ανέλαβαν ο Προμηθέας και ο Επιμηθέας να τους μοιράσουν ικανότητες και δυνάμεις , όπως πρέπει. Επειδή όμως ανέλαβε να κάνει τη μοιρασιά ο Επιμηθέας που δεν ήταν αρκετά ικανός, ενώ όλα τα άλλα είδη ήταν επαρκώς εφοδιασμένα ο άνθρωπος έμεινε απροετοίμαστος για τη ζωή του στο κόσμο. Τότε επενέβη ο Προμηθέας, ο οποίος δεν δίστασε ακόμα και να κλέψει θεϊκά στοιχεία όπως είναι η φωτιά και οι τεχνικές γνώσεις για τη χρήση της φωτιάς , λόγω της αγάπης του για το είδος των ανθρώπων. Αυτή όμως η πράξη του οδήγησε και στη φοβερή τιμωρία του από το Δία. Αυτά όσον αφορά τις μυθολογικές αντιλήψεις για τη γέννηση του ανθρώπου.
Υπάρχει όμως και ένα ακόμα ερώτημα που πρέπει να σκεφτούμε έτσι ώστε να μπορούμε να κάνουμε σωστά τη διερεύνηση μας. Αυτό το ερώτημα είναι <<γιατί οι άνθρωποι επιθυμούν να ζουν μέσα σε πόλεις;>>. Και αυτό το ερώτημα προσπάθησαν πολλοί στοχαστές της αρχαιότητας να απαντήσουν. Οι επικρατέστερες απόψεις είναι εκείνες του Πλάτωνα, του Αριστοτέλη και του Πρωταγόρα. Ο Πλάτωνας υποστήριξε ότι οι άνθρωποι επιδίωξαν να ζουν μαζί σε πόλεις απλώς για να ικανοποιήσουν τις ανάγκες τους. Ο Πρωταγόρας από την άλλη υποστήριξε ότι οι άνθρωποι επιθυμούν να ζουν μαζί για να γλυτώσουν από το κίνδυνο των άγριων θηρίων , τα οποία μέχρι τότε τους αφάνιζαν. Ο Αριστοτέλης όμως υποστήριξε κάτι τελείως διαφορετικό. Πίστευε (και στήριζε ολόκληρη τη διδασκαλία του πάνω σε αυτό ), ότι ο άνθρωπος από τη φύση του είναι φτιαγμένος ώστε να ζει σε πόλεις μαζί με άλλους ανθρώπους, όχι μόνο για αυτά που του προσφέρουν οι άλλοι κατ’ αναλογία με αυτά που προσφέρει αυτός , αλλά και επειδή η πόλη είναι μια κοινωνία φίλων. Δηλαδή δεν είναι μόνο η ωφέλεια το κίνητρο για τη δημιουργία των πόλεων αλλά οι συνδετικοί δεσμοί φιλίας. Κάποιος που ζει μόνος του επειδή το θέλει είναι ή ζώο ή θεός.
Τώρα όμως ας μπούμε στο κύριο θέμα. θα παρατηρήσουμε στη συνέχεια ότι το ανώτερο αγαθό που επιδιώκουν να αποκτήσουν οι άνθρωποι με τις πράξεις τους αντιστοιχεί στο ανώτερο αγαθό που επιδιώκει να πετύχει η πόλη με την πολιτική που ακολουθεί. Οι άνθρωποι επιδιώκουν την ευδαιμονία με τις πράξεις τους, το οποίο είναι και το ανώτερο απ’ όλα τα αγαθά. Ο Αριστοτέλης λοιπόν πίστευε ότι η ευδαιμονία του ανθρώπου είναι ένα είδος ενέργειας και , μάλιστα , ενέργεια της ψυχής, σύμφωνη με τους κανόνες της αρετής. Η ευδαιμονία όμως είναι και ο υπέρτατος σκοπός , το <<τέλος>> της πόλης. Άρα ο καθένας θα μπορούσε να καταλάβει ότι υπάρχει σύμπτωση του κοινωνικού και του ατομικού αγαθού. Για να πετύχει κάποιος την ευδαιμονία θα πρέπει να κάνει και τις αντίστοιχες πράξεις. Όμως και η ευδαιμονία της πόλης κατακτάται με τις πράξεις των ατόμων που ζουν και δραστηριοποιούνται σε αυτή. Άρα υπάρχει ταύτιση των δύο αγαθών, κάτι που δείχνει ότι οι πράξεις των πολιτών έχουν και πολιτικό περιεχόμενο.
Η ευδαιμονία , αν εξετάσουμε τα συνθετικά της μέρη θα καταλάβουμε ότι σημαίνει την εύνοια του δαίμονος , δηλαδή του θείου. Άρα μιλάμε για κάτι που δεν το κατακτά ο άνθρωπος μόνο με την προσωπική προσπάθεια αλλά και με την βοήθεια του θεού. Ο Αριστοτέλης βέβαια έχει υιοθετήσει μια διαφορετική άποψη απ’ αυτήν που επικρατούσε στην εποχή του. Πιστεύει ότι η ευδαιμονία δεν έχει σχέση με το θεό αλλά βρίσκεται μέσα στον άνθρωπο και μόνο από τις πράξεις του εξαρτάται αν θα την αποκτήσει. Αυτή είναι η ευδαιμονία ως το υπέρτατο αγαθό του ηθικού βίου του ανθρώπου. Επίσης , ο Αριστοτέλης έχει και μια άλλη άποψη. Πιστεύει ότι ,επειδή από τις πράξεις των ανθρώπων εξαρτάται και η προσωπική τους ευδαιμονία και επειδή από τις πράξεις των ανθρώπων ως πολιτών εξαρτάται και η ευδαιμονία της πόλης , η ηθική φιλοσοφία είναι μέρος της πολιτικής φιλοσοφίας. Για τον Σταγειρίτη φιλόσοφο ο άνθρωπος είναι <<φύσει πολιτικόν ζώον >>.
Το ύψιστο αγαθό, δηλαδή η ευδαιμονία είναι η ηθική τελείωση και η πνευματικά ανώτερη κοινωνική ζωή. Ευδαιμονία λοιπόν είναι να ζει κανείς καλά. Μέσα σε αυτό το πλαίσιο πρέπει να εντάξουμε και την οικονομική ανεξαρτησία με ανώτερο αγαθό την αυτάρκεια, δηλαδή η πόλη να παράγει μόνη της αυτά που χρειάζεται και να μην έχει ανάγκη να κάνει εισαγωγές από άλλες πόλεις-κράτη.
Ο δρόμος , λοιπόν, πάνω στον οποίο πρέπει να πατήσουμε για να αποκτήσουμε και ατομικά και σαν σύνολο την ευδαιμονία είναι αυτός της μεσότητας, και μάλιστα της υποκειμενικής μεσότητας. Μιλάμε δηλαδή για το μέσο που είναι σχετικό με εμάς , με την άποψή μας, αυτό δηλαδή που ούτε είναι πολύ για μένα , ούτε είναι λίγο. Είναι ανάμεσα στην υπερβολή και στην έλλειψη . Αυτή η επιλογή του μέσου βασίζεται στην προσωπική επιλογή και όχι σε αντικειμενικά κριτήρια που είναι τα ίδια για όλους. Ας πάρουμε την έννοια ανδρείος . αυτή βρίσκεται ανάμεσα σε δύο άλλες έννοιες , δηλαδή από την μία πλευρά είναι ο θρασύς και από την άλλη ο δειλός.
Πρέπει ,λοιπόν, ο άνθρωπος να προσπαθήσει να μειώσει τα λάθη του και αυτό θα το πετύχει πάλι με τη μεσότητα. Το λάθος είναι κάτι που γίνεται με πάρα πολλούς τρόπους, είναι εύκολο να γίνει και ανήκει στο χώρο του απείρου που δεν έχει όρια ενώ αντίθετα το σωστό είναι κάτι που γίνεται με μόνο ένα τρόπο , είναι δύσκολο να γίνει και ανήκει στο χώρο των πεπερασμένων στοιχείων. Για να πετύχει λοιπόν ο άνθρωπος το σωστό πρέπει να πετύχει τη μεσότητα ανάμεσα στα πάθη , δηλαδή τα συναισθήματα που ακολουθούν την ηδονή και τη λύπη. Πρέπει να οργίζεται , για παράδειγμα, όταν πρέπει , με τον τρόπο που πρέπει, κάτω από τις συνθήκες που πρέπει και με τους ανθρώπους που πρέπει.
Η ευδαιμονία λοιπόν, η ευτυχία όπως θα λέγαμε σήμερα, είναι κάτι που σύμφωνα με έναν από τους μεγαλύτερους στοχαστές , πρέπει να καθορίζει τις πράξεις των πολιτών για να καταφέρουν να το φτάσουν. Είναι βέβαια πολύ δύσκολο για έναν άνθρωπο η για ένα λαό να το καταφέρει αλλά πρέπει όλοι να βάλλουν τα δυνατά τους έτσι ώστε να επιτευχθεί τουλάχιστον μια αρμονική και ευτυχής ζωή με τους συνανθρώπους τους. Για να το πετύχουμε πρέπει να εφαρμόσουμε την μεσότητα στη ζωή μας και να προσπαθήσουμε πάντα να επιλέγουμε το σωστό με μεγαλύτερο κριτήριο την λογική μας, την ορθή σκέψη και να υπολογίζουμε πάντα στους συνανθρώπους μας , όπως ακριβώς υπολογίζουν εκείνοι σε εμάς.

ΝΙΚΟΣ ΠΑΝΑΓΟΠΟΥΛΟΣ
ΥΠΟΨΗΦΙΟΣ ΦΟΙΤΗΤΗΣ ΦΙΛΟΣΟΦΙΚΗΣ ΣΧΟΛΗΣ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟΥ ΠΑΤΡΩΝ

[shadowriter]

Εκτός από το υπαρξιακό ζήτημα έχεις θέσει και άλλους προβληματισμούς όπως το ζήτημα της ηθικής, την ύπαρξη Θεού κτλ. Τι θα έλεγες να συγκεκριμενοποιούσες λίγο την κυριότερη απορία σου;;

Πάντως όσον αφορά γενικά το ερώτημα ''ποιός είναι ο λόγος της ανθρώπινης ύπαρξης;;'' δεν πιστεύω ότι υπάρχει κάποια τεκμηριωμένη και απόλυτη άποψη που να απαντάει σ' αυτό το ερώτημα. Μην ξεχνάμε πως η ύπαρξη του ανθρώπου εκτός του ότι είναι συλλογική, δεν παύει παράλληλα να είναι και ατομική. Έτσι ο καθένας που θα του θέταμε αυτό το ερώτημα ενδεχόμενος να έδινε και μία διαφορετική απάντηση. Εξάλλου αν λάβουμε και υπόψη το μύθο του Προμηθέα, λόγο του ότι η εμφάνιση του ανθρώπου συμπίπτει και με την εμφάνιση των άλογων όντων, μας κάνει να σκεφτούμε ότι ίσως ο λόγος της ύπαρξης μας να ταυτίζεται με αυτή των ζώων. Έτσι ώστε αν θέλουμε να βρούμε μια απάντηση στο ερώτημα θα πρέπει να συμπεριλάβουμε στην σκέψη μας και το υπαρξιακό πρόβλημα των άλογων όντων.

..Και που ξέρεις ίσως ο λόγος της ανθρώπινης ύπαρξης να είναι αυτό ακριβώς,, να βρούμε την απάντηση στο λόγο της ανθρώπινης ύπαρξης!!
_________________
δεν ξερω αν θα ανακαλυψω ποτε τις απαντησεις στα ερωτηματα που θετουν οι αορατες δυναμεις,ξερω ομως οτι η αναζητηση τους θα με οδηγησει σε ανωτερα επιπεδα της σκεψης και εμπειριας οπου τοτε λιγη σημασια θα εχει η απαντηση τους σε αυτον τν νεο κοσμο

[Kain]

Σε ένα παλιότερο θέμα το είχα πάει συνειρμικά για να καταλήξω στο οτι το νόημα της ανθρώπινης ύπαρξης είναι η μάθηση. Άντε όμως τώρα να το βρω... Θα ψάξω, και αν το βρω θα το ποστάρω.
_________________
"Αν κάποιος νομίζει πως είναι σκαντζόχοιρος, του δίνεις έναν καθρέφτη και μερικές φωτογραφίες σκαντζόχοιρων και του λες να τα βγάλει πέρα μόνος του." - Douglas Adams

"Ο εχθρός που νικάς παραμένει εχθρός σου. Ο εχθρός που πείθεις γίνεται φίλος σου."

[Δάκης Μαυροφρείδης]

[Kain]

Δεν νομίζω. Μου φαίνεται πως ήταν στο θέμα για την επιστήμη και τη θρησκεία, ή κάποιο τέτοιο μακροσκελές θέμα, στο οποίο τώρα τρέχα γύρευε σε ποιά σελίδα είναι...
_________________
"Αν κάποιος νομίζει πως είναι σκαντζόχοιρος, του δίνεις έναν καθρέφτη και μερικές φωτογραφίες σκαντζόχοιρων και του λες να τα βγάλει πέρα μόνος του." - Douglas Adams

"Ο εχθρός που νικάς παραμένει εχθρός σου. Ο εχθρός που πείθεις γίνεται φίλος σου."

[Bugman]

http://enteka.blogspot.com/2006/09/blog-post_21.html
_________________
Σκορπίστε γνώση, μαζέψτε χαρά!

Η γνώση δεν μπορεί να πουληθεί: Γιατί ενώ κάθε εμπόρευμα μπορεί να επιστραφεί, η γνώση δεν μπορεί να επιστραφεί!

[Bugman]

http://enteka.blogspot.com/2006/09/blog-post_21.html


http://www.filosofia.gr/forum/viewtopic.php?t=736

"Η αποκάλυψη της ζωής είναι το νόημα"
_________________
Σκορπίστε γνώση, μαζέψτε χαρά!

Η γνώση δεν μπορεί να πουληθεί: Γιατί ενώ κάθε εμπόρευμα μπορεί να επιστραφεί, η γνώση δεν μπορεί να επιστραφεί!

[ΟΔΥΣΣΕΑΣ]

Το νόημα της ζωής είναι η ένωση με το Θείο.
_________________
Με την άθληση γυμνάζεται το σώμα, ενώ με την Μουσική το πνεύμα.
κατασκευή ιστοσελίδων :: ειδήσεις :: ασφάλειες αυτοκινήτων

[Yiannis001]

Μια ικανοποιητική απάντηση για το νόημα της ζωής εξαρτιέται άμεσα από τον προσανατολισμό σε κάτι, που να ξεπερνάει το Εγώ. Η ελπίδα για αυτό που θα έρθει, η επιθυμία να είμαστε βέβαιοι για το μέλλον, σαν θεμέλιο ενός σίγουρου προσανατολισμού κινούσε ανέκαθεν την σκέψη των ανθρώπων. Αυτό σημαίνει πως μια κοινωνία προσφέρει στους ανθρώπους απαντήσεις στο ερώτημα για το νόημα της ζωής τόσο πιο ικανοποιητικές όσο πιο σαφής είναι η προοπτική της, όσο πιο ξεκάθαρα διαγράφεται το αύριο από το σήμερα.

Ξεκάθαρη απάντηση για το νόημα της ζωής δεν χρειαζόμαστε μόνο για να είμαστε ικανοποιημένοι με τον εαυτό μας και τον κόσμο. Πολύ περισσότερο τη χρειαζόμαστε για να συμβάλλουμε κι εμείς στην κοινωνία, στην ανάπτυξη της, στην πρόοδο.

Η απάντηση στο ερώτημα για το νόημα της ζωής ή η απόφαση να πασχίσεις για έναν στόχο που τον νιώθεις γεμάτο νόημα, αποτελεί πάντα μια προσωπική απόφαση. Το αποφασιστικό για την συνειδητοποίηση του νοήματος της ζωής είναι η κατανόηση των νομοτελειών της ιστορικής προόδου και η έμπρακτη συμμετοχή σε αυτή την πρόοδο.