ΕΠΙΚΟΥΡΟΣ (341-270 π.Χ.)

[stefstath]

ΑΚΟΛΟΥΘΟΥΝ ΣΥΜΠΥΚΝΩΜΕΝΕΣ ΣΗΜΕΙΩΣΕΙΣ ΑΠΟ ΠΑΡΑΔΟΣΕΙΣ ΤΟΥ ΔΡ. ΝΙΚΟΛΑΟΥ ΠΟΛΙΤΗ, ΚΑΘΗΓΗΤΗ ΦΙΛΟΣΟΦΙΑΣ ΑΘΗΝΩΝ ΟΠΟΥ ΕΛΑΒΑΝ ΧΩΡΑ ΣΤΟ 3ο ΕΞΑΜΗΝΟ ΤΟΥ ΜΕΤΑΠΤΥΧΙΑΚΟΥ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΟΣ ΤΟΥ ΦΠΨ ΣΤΗΝ ''ΙΣΤΟΡΙΑ ΤΗΣ ΦΙΛΟΣΟΦΙΑΣ'' ΤΟ 2007.

ΓΕΝΙΚΑ: Γεννήθηκε στη Σάμο. Ήταν μαθητής του Ναυσιφάνη ο οποίος ήταν μαθητής του Δημόκριτου και του Πύρρωνος του Ηλείου. Έλεγε, όπως κι ο Ηράκλειτος, ότι δεν είχε κανέναν για δάσκαλο και πως ότι γνώριζε το σκέφτηκε μόνος του. Οι Επικούρειοι επειδή αγόρασαν έναν κήπο για να διδάσκουν ονομάστηκαν οπαδοί του «κήπου». Η σχολή τους έζησε 227 χρόνια κι είχε 14 διαδόχους. Τον Επίκουρο διαδέχτηκε ο Έρμαχος ο Μυτιληναίος. Οι επικούρειοι εμμένανε διαχρονικά πιστοί στις θέσεις της αρχικής φιλοσοφίας. Ο Επίκουρος είχε πει πως δεν υπήρξε ποτέ ο Λεύκιππος πιθανώς για να εκθειάσει αποκλειστικά τον Δημόκριτο. Ο μαθητής του Μητρόδωρος ο Λαμψακινός δεν έφυγε ποτέ από κοντά του. Ο Απολλόδωρος ο «κηποτύρρανος» είχε γράψει 400 συγγράμματα τα οποία έβαζε τους μαθητές να τα μαθαίνουν.
Ο Επικουρισμός κράτησε μέχρι τον 2ο μ.Χ. αιώνα. Ο Ιησουίτης Πιερ Κασεντί περί τον 15ο αι. τον έφερε στην επιφάνεια και αργότερα, το 1841 ο Κάρολος Μαρξ με την διδακτορική διατριβή του υπό τον τίτλο ««Διαφορά μεταξύ, της φυσικής φιλοσοφίας του Δημοκρίτου και του Επικούρου». (Ο διαλεκτικός υλισμός είναι εκείνη η Μαρξιστική θεώρηση όπου ο κόσμος είναι υλικός και ερμηνεύεται μόνο από διαλεκτική δυναμική προσέγγιση).
ΦΙΛΟΣΟΦΙΚΑ: Υπάρχουν 3 θεωρήσεις για τη δημιουργία του κόσμου. 1. Ότι πάντα υπήρξε από μόνος και δεν τον δημιούργησε κανείς. 2. Δημιουργήθηκε κάποια χρονική στιγμή τυχαία. 3. Είναι αποτέλεσμα κάποιου ευφυούς σχεδίου. Για τον Επ. ο κόσμος οφείλει την ύπαρξή του στην τύχη.
Η φιλοσοφία του Επίκουρου έχει 3 μέρη: κανονικό(λογικό), ηθικό και φυσικό. Σκοπός της φιλοσοφίας του Επίκουρου (ο οποίος είχε ασθενική κράση), ήταν το δίδαγμα να απαλλαχτούμε από οποιονδήποτε φόβο, ιδιαίτερα του θανάτου και να φτάσουμε στην ψυχική γαλήνη ώστε να απολαύσουμε τη ζωή μας. Ο θάνατος δεν πρέπει να φοβίζει τον άνθρωπο, είναι κάτι ξένο προς αυτόν, δεν αποτελεί δυσάρεστο συναίσθημα διότι θάνατος σημαίνει απουσία από κάθε συναίσθημα.
Το Κανονικό (λογικό) μέρος της Φιλοσοφίας του Επίκουρου: Για τον Επ. όλα είναι ύλη και αίσθηση. Από την σχολή του Επ. λείπουν τελείως τα μαθηματικά επειδή αυτά φτάνουν σε αρχές που ίσως καταδείξουν ότι υπάρχουν πράγματα και πέραν της ύλης. Ο άνθρωπος αδυνατεί να χαρακτηρίσει το περιβάλλον και αντιλαμβάνεται τον κόσμο με: την αίσθηση, την πρόληψη, την υπόληψη την φανταστική επιβολή και το πάθος.
Αίσθηση είναι η δεκτικότητα των αισθητηρίων στα είδωλα (εξωτερικά αντικείμενα). Η πρόληψη είναι άθροισμα πολλών ομοειδών αισθήσεων που έχουν πλέον αποτυπωθεί. Για τον Επίκουρο δεν υπάρχει μνήμη. Όταν βλέπουμε κάτι πολλές φορές μετά αν το ξαναδούμε εκ’ νέου έχουμε πρόληψη αυτού γιατί η αποτύπωση έγινε αθροιστικά. Πολλές προλήψεις μαζί, συνδυάζουν τα στοιχεία τους και μας κάνουν την υπόληψη. Η φανταστική επιβολή μας επιτρέπει να έχουμε συνολική θεώρηση των παραστάσεων των όντων (ενάργεια). Το πάθος είναι τα τελικά ευχάριστα ή δυσάρεστα συναισθήματα που είναι παθητικές αισθήσεις από εμάς και προς εμάς.
Βασική επιδίωξη και σκοπός καθενός είναι τα ευχάριστα συναισθήματα που επέρχονται με την μετριασμένη εκπλήρωση των ηδονών οι οποίες οδηγούν και στην αταραξία της ψυχής. Την επιδίωξη οποιασδήποτε ευχαρίστησης ονόμασε ο Αρίστιππος Ηδονισμό με τη διαφορά ότι την πρότεινε στο έπακρο ως αυτοσκοπό, ενώ ο Επίκουρος την πρότεινε ως φάρμακο στον πόνο.

Το Ηθικό μέρος της Φιλοσοφίας του Επίκουρου: Η ηθική αφορά πράξεις που αφορούν τον ίδιο τον άνθρωπο, τους φίλους ή τους συμπολίτες του. Ο καθένας πρέπει να επιδιώκει να δίνει και να εισπράττει από τους άλλους ωφέλεια και ευχαρίστηση γιατί κάθε πράξη κρίνεται στο βαθμό που ωφελεί ή ευχαριστεί χωρίς να υπάρχει πρόθεση για αυτό. Οι επιθυμίες χωρίζονται σε 2 κατηγορίες: α) στις φυσικές και αναγκαίες και β) ούτε φυσικές , ούτε αναγκαίες. Οι πρώτες είναι αυτές που αποτρέπουν τον πόνο ή εκπληρώνουν μια φυσική σωματική ανάγκη. Οι δεύτερες είναι συμπληρωματικές με σκοπό την ευχαρίστηση.
Στην επιστολή του προς Μενικέα ανέφερε ότι ούτε ο νέος ούτε ο γέρος πρέπει να αποφεύγουν να φιλοσοφούν διότι με αυτό ο ηλικιωμένος θα αισθάνεται νεότερος από την ευχαρίστηση της αφήγησης και ο νέος θα χαίρεται από την αφοβία των όσων λέει και πρόκειται να συμβούν.
Ενώ ο Ιπποκράτης πρότεινε ως φάρμακο την τετραφάρμακο, ένα έμπλαστρο που είχε κερί, λίπος, πίσσα και ρετσίνα., ο Επίκουρος πρότεινε αντίστοιχα την δική του τετραφάρμακο: 1. Δεν φοβόμαστε το Θεό, 2. Δεν ανησυχούμε για τον θάνατο, 3. αποζητούμε μόνο τα ωφέλιμα και 4. υπομένουμε άφοβα το κακό.
Ο Θεός έλεγε ότι δεν πρέπει να μας φοβίζει διότι ζει πολύ μακριά μας στο μετακόσμιο (κενός χώρος μεταξύ των κόσμων) και ο θάνατος θα πρέπει να μη μας τρομάζει διότι όταν είμαστε παρόντες, αυτός είναι απών κι όταν είναι εκείνος παρόν, εμείς είμαστε ήδη απόντες.
Από το μίσος και την καταφρόνηση των ανθρώπων προέρχονται οι βλάβες. Για να μη βλάπτεται ο άνθρωπος θα πρέπει να ζει απαρατήρητος από τους άλλους. Μόνο η γνώση προσφέρει ευδαιμονία. Δεν υπάρχει καμία ιδεώδη δικαιοσύνη και ο άνθρωπος πρέπει να μη βλάπτει ούτε να βλάπτεται. Υπάρχει μόνο το συμφέρον, γι’ αυτό πρέπει να ευεργετούμε μέχρι αυτοθυσίας τους φίλους μας άσχετα αν είναι παρόντες ή απόντες.
Η αδικία δεν είναι καθαυτό κακό. Γίνεται κακό εξ’ αιτίας του φόβου που εμπνέει εκείνον που το κάνει ότι κάποτε θα τον πιάσουν.

Το Φυσικό μέρος της Φιλοσοφίας του Επίκουρου: Υπάρχει μόνο αισθησιαρχία. Δεν υπάρχει θαυμασμός. Δεν μελετάμε τα φυσικά φαινόμενα διότι από αυτά δεν θα επέλθει καμία ωφέλιμη μεταβολή σε μας κι όσοι ασχολούνται με αυτά είναι επειδή φοβούνται. Όλα τα πράγματα γίνονται από τα άτομα που συνενώνονται πέφτοντας με τυχαίο τρόπο και από αυτά που τελικά δεν συνενώνονται. Υπάρχει το κενό και τα άτομα που είναι άπειρα και με άπειρο αριθμό τυχαίων σχημάτων. Τίποτα δεν γίνεται από το τίποτα. Το σύμπαν υπήρχε πάντα με τον ίδιο αριθμό ατόμων.
Υπάρχει πλήρη απουσία κανόνων και τάξης στον κόσμο διότι τα πάντα οφείλονται στην τύχη (ακόμα και το ίδιο το τυχαίο). Ο κόσμος μας είναι ένας από τους άπειρους κόσμους που ανάμεσά τους υπάρχει το μετακόσμιο κενό διάστημα στο οποίο ζουν οι Θεοί. Η γνώμη που πρέπει να έχουμε για τους θεούς εμείς οι σκεπτόμενοι, θα πρέπει να είναι διαφορετική από αυτή τη γνώμη που έχει ο όχλος.


Η ΓΝΩΣΗ ΕΙΝΑΙ ΓΙΑ ΟΛΟΥΣ ...ΑΚΟΜΑ ΚΑΙ ΓΙΑ ΑΥΤΟΥΣ ΠΟΥ ΔΕ ΤΗΝ ΣΕΒΟΝΤΑΙ....

[opyrgos]

Η γνώση δεν είναι το ζητούμενο.

[stefstath]

Πάλι από πίσω μου σέρνεσαι; Γράψε και κάτι δικό σου.

[opyrgos]

http://www.youtube.com/watch?v=CIyp5eXWaQw

[Darkmind]

[stefstath]

Οι παραθέσεις του κειμένου είναι του Επίκουρου. Οι εκτιμήσεις είναι του Καθηγητή Νικόλαου Πολίτη πάνω σε αυτά που πιστεύει ο Επίκουρος. Αυτό δεν είναι η φιλοσοφία; Δεν είμαστε φωτοτυπίες. Έχουμε και δική μας άποψη κι αυτό είναι ένα μεγάλο ζήτημα για το οποίο έχω και πολλές ενστάσεις - πράγμα που θα φανεί σε μελλοντικό μου κείμενο - τις οποίες εξέφρασα με ε-μαιλ στον Δρ. Θεοδόση Πελεγρίνη.

[Darkmind]

[opyrgos]

[rakis]

" Έχουμε και δική μας άποψη κι αυτό είναι ένα μεγάλο ζήτημα για το οποίο έχω και πολλές ενστάσεις"

Έχεις πολλές ενστάσεις για το ότι έχετε και δική σας άποψη;
_________________
Truth springs from argument amongst friends

http://rakis1.wordpress.com/

[stefstath]

ο.κ. θέλεις τη δική μου άποψη.
1. Ο Επίκουρος προφανώς έβρισκε τα μαθηματικά ως μια σχολαστική, επίπονη και ατέλειωτη διαδικασία η οποία δεν θα μας δώσει ούτε χαρά ούτε ψυχική γαλήνη παρά μόνο κούραση, ανησυχία και αβεβαιότητα. Ίσως γι αυτό δεν ασχολήθηκε μαζί τους.
2. Υπάρχει μόνο αισθησιαρχία. Δεν υπάρχει θαυμασμός. Σε αυτό το σημείο ο Επίκουρος ίσως θέλησε να πει ότι αφήνουμε τις αισθήσεις ελεύθερες να προσλάβουν κάθε παράσταση χωρίς να την εκθιάζουν γιατί τότε παράγεται δόγμα και εμμονή που θα επιφέρει νέους προβληματισμούς στη ζωή μας.
3. Δεν μελετάμε τα φυσικά φαινόμενα διότι από αυτά δεν θα επέλθει καμία ωφέλιμη μεταβολή σε μας κι όσοι ασχολούνται με αυτά είναι επειδή φοβούνται. Τα φυσικά φαινόμενα για τον Επίκουρο χρήζουν μόνο δεκτικότητας κι όχι ανάλυσης. Η ανάλυση θα δημιουργήσει μια μαθηματική ακολουθία η οποία θα απειλεί την ψυχική μας γαλήνη. Όσοι τα αναλύουν δεν το κάνουν από περιέργεια, θαυμασμό ή ενδιαφέρον αλλά από το φόβο να δώσουν οπωσδήποτε μια ερμηνεία και έτσι να νομίζουν ότι είναι πέρα από αυτά. Κι αυτό είναι πλάνη.
4. Όσο για την απορία του ΡΑΚΙΣ έχω να πω το εξής: Στα πανεπιστήμια υπάρχει η εξής εμμονή. Δεν επιτρέπεται να πεις τίποτα επίσημα αν δεν επικαλεστείς την πηγή από την οποία το πήρες. Απαγορεύετάι δηλαδή να έχεις καθαυτή δική σου γνώμη αν δεν κάνεις έρευνα ή αν δεν αποδείξεις αλυσιδωτά από λόγια άλλων για αυτό που καταλήγεις;΄
Είχα έρθει σε μεγάλη ρήξη με αυτό το γεγονός. Μας θέλουν ταριχευμένα μυαλά (όπως λέει τα βιβλία ο Νίτσε).
Και δε μου λέτε; Ο Πλάτωνας και ο Αριστοτέλης παραθέτανε καμμιά βιβλιογραφία για αυτά που γράφανε; Μόνο εκείνοι ήσαν σκεπτόμενοι; Απόδειξε την ύπαρξη των ιδεών ποτέ ο Πλάτωνας; Του ζήτησε κανείς αποδείξεις; ΟΧΙ. Μόνο άμα πάμε να μιλήσουμε εμείς, θα πεταχτεί αμέσως κάποιος opyrgos και θα μας πει: ΚΑΙ ΠΟΥ ΤΟ ΣΤΗΡΙΖΕΙΣ; ΠΟΙΟΣ ΤΟ ΕΙΠΕ;
Αυτή δυστυχώς είναι η νοοτροπία του χαλασμένου τηλέφωνου για την οποία δεν είναι του παρόντος να αναπτύξω.

[Darkmind]

[stefstath]

Κι ο Δημόκριτος με τον Παρμενίδη που στηρίχτηκαν; Στη βέφα; Απ΄οτι βλέπω πάνε χαμένα τα λόγια μου. Αυτά που έγραψα πριν είναι εκτιμήσεις δικές μου και του καθηγητή, όχι του Επίκουρου. Φαίνονται στο αρχικό κείμενο ποια είναι του Επίκουρου και ποια όχι. Ορισμένα είναι συμπληρωματικά, αφού ήταν προφορική διάλεξη και κρατούσα συμπυκνωμένες σημειώσεις. Τόσο ούφο είσαι; Στο ξεκαθάρισα από την αρχή. Αυτό δε μου ζήτησες; να τα τεκμηριώσω; Αυτό έκανα!
Αν πω προφορικά π.χ. ο Ελύτης είναι υπερεαλιστής λογοτέχνης. Θα πεις: που το λέει αυτό ο Ελύτης; Μα πουθενά δεν το'χει γράψει, αφού είναι εκτίμηση, δεν είναι αναφορά. (τόσο μπουμπούνας είσαι

Βλέπεις ότι πέφτεις και συ στην ίδια παγίδα. Δεν αφήνεις να έχει κάποιος άποψη πέρα από αυτά που έγραψαν παλιότερα. Ο Επίκουρος είπε ότι είπε. Εσύ τώρα έχεις να πεις κάτι δικό σου σε αυτά που είπε ο Επίκουρος; Δε θα σε παρεξηγήσω. Αυτό ζητάω και γω.

[Darkmind]

Πρέπει να περιμένω κιόλας πόσες φορές θα αλλάξεις το κείμενο.

[Chaos]

[stefstath]

Τι έγινε; χάσαμε την ψυχραιμία μας; Που πήγε ο βαθύς και ευγενής στοχασμός σου; Εκεί που πήγε και η παιδεία σου για τον Επίκουρο;
Φοβάσαι να υψώσεις δική σου γνώμη και γίνεσαι φερέφωνο του Επίκουρου. Μην προσκυνάς κανέναν. Γίνε ο εαυτό σου και τα ....ξαναλέμε.